Thị trường tín chỉ carbon đang trở thành một phần quan trọng trong nỗ lực giảm thiểu biến đổi khí hậu và bảo vệ môi trường trên toàn cầu. Tại Việt Nam, việc ban hành Nghị định 119/2025 đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc thiết lập khung pháp lý để phát triển thị trường carbon trong nước, từ đó hỗ trợ đạt được mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính.
Nghị định 119/2025 quy định cụ thể việc tổ chức phân bổ hạn ngạch phát thải khí nhà kính và thúc đẩy sự phát triển của thị trường carbon trong nước. Theo đó, từ năm 2029, Việt Nam sẽ áp dụng cơ chế đấu giá hạn ngạch phát thải và hoàn thiện khung pháp lý cần thiết để từng bước tham gia vào thị trường carbon toàn cầu một cách hiệu quả.
Trong giai đoạn đến hết năm 2028, thị trường carbon trong nước sẽ được triển khai dựa trên Nghị định 119, tập trung vào việc xây dựng sàn giao dịch, hệ thống đăng ký quốc gia và cơ chế trao đổi, bù trừ tín chỉ carbon. Những nền tảng này sẽ đóng vai trò cốt lõi trong việc quản lý và vận hành thị trường carbon, đồng thời tạo điều kiện cho các tổ chức, doanh nghiệp tham gia vào thị trường một cách minh bạch và hiệu quả.
Nghị định 119 cũng đề ra kế hoạch phân bổ hạn ngạch phát thải khí nhà kính cho các cơ sở phát thải, được chia thành 3 giai đoạn. Giai đoạn 2025-2026, các nhà máy nhiệt điện, cơ sở sản xuất sắt thép, cơ sở sản xuất xi măng thuộc danh mục cơ sở phát thải khí nhà kính bắt buộc phải thực hiện kiểm kê khí nhà kính. Bộ Nông nghiệp và Môi trường sẽ chủ trì, phối hợp với các bộ, cơ quan liên quan để rà soát, đánh giá, tổng hợp báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét, phê duyệt tổng hạn ngạch phát thải khí nhà kính theo giai đoạn và hằng năm.
Bên cạnh đó, Nghị định cũng quy định về đối tượng phải đăng ký sử dụng các chất được kiểm soát, bao gồm các tổ chức sở hữu thiết bị có chứa các chất được kiểm soát như máy điều hòa không khí, thiết bị lạnh công nghiệp. Việc đăng ký sử dụng các chất được kiểm soát sẽ giúp cơ quan quản lý nhà nước có cơ sở để xem xét phân bổ hạn ngạch sản xuất và nhập khẩu cho các tổ chức theo quy định. Hạn ngạch sản xuất, nhập khẩu các chất này sẽ không được vượt quá tổng lượng tiêu thụ quốc gia.
Về mặt tổ chức và quản lý, Bộ Tài chính sẽ là cơ quan chủ trì xây dựng, thành lập sàn giao dịch carbon và xây dựng chính sách tài chính cho hoạt động của thị trường này. Đồng thời, Bộ Nông nghiệp và Môi trường sẽ chủ trì, phối hợp với các bộ liên quan tổ chức vận hành sàn giao dịch carbon và tăng cường năng lực cho các đối tượng tham gia thị trường carbon.
Cuối cùng, các bộ, cơ quan ngang bộ, UBND cấp tỉnh có trách nhiệm phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Bộ Tài chính thực hiện các hoạt động thúc đẩy việc phát triển thị trường carbon và nâng cao nhận thức của cộng đồng về thị trường này. Sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan sẽ góp phần đảm bảo sự thành công và hiệu quả của thị trường carbon trong việc hỗ trợ giảm thiểu biến đổi khí hậu.
Tóm lại, Nghị định 119/2025 đã đặt ra những quy định quan trọng và chi tiết để thúc đẩy sự phát triển của thị trường carbon trong nước. Qua đó, Việt Nam không chỉ đạt được mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính mà còn tham gia tích cực vào thị trường carbon toàn cầu, đóng góp vào nỗ lực chung của thế giới trong việc chống lại biến đổi khí hậu.
