Thị trường chứng khoán Mỹ đã kết thúc phiên giao dịch ngày thứ Sáu (01/08) với những biến động đáng kể, khi các nhà đầu tư phải cân nhắc giữa tín hiệu suy yếu của nền kinh tế và quyết định điều chỉnh thuế quan của Tổng thống Mỹ Donald Trump. Kết thúc phiên giao dịch, các chỉ số chính đều ghi nhận mức giảm mạnh.

Chỉ số Dow Jones giảm 542,40 điểm, tương đương 1,23%, xuống còn 43.588,58 điểm. Đây là mức giảm mạnh nhất của chỉ số này kể từ ngày 13/06/2025. Chỉ số S&P 500 cũng giảm 1,60%, xuống còn 6.238,01 điểm, đánh dấu phiên tồi tệ nhất kể từ ngày 21/05/2025. Chỉ số Nasdaq Composite mất 2,24%, còn 20.650,13 điểm, chứng kiến phiên giảm mạnh nhất kể từ ngày 21/04/2025.

Một trong những nguyên nhân chính dẫn đến sự sụt giảm này là báo cáo việc làm tháng 7/2025. Theo đó, nền kinh tế Mỹ chỉ tạo ra thêm 73.000 việc làm trong tháng trước, thấp hơn nhiều so với dự báo tăng 100.000 việc làm từ các chuyên gia kinh tế. Điều này cho thấy thị trường lao động đã suy yếu trong một thời gian.

Nhóm cổ phiếu ngân hàng chịu tác động mạnh do lo ngại về sự chậm lại của nền kinh tế có thể ảnh hưởng đến tăng trưởng tín dụng. Cổ phiếu của các ngân hàng lớn như JPMorgan Chase, Bank of America và Wells Fargo đều sụt giảm đáng kể.

Những con số này làm tăng khả năng Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) có thể hạ lãi suất sớm hơn dự kiến để hỗ trợ nền kinh tế. Hiện tại, thị trường dự báo có xác suất 86% Fed sẽ hạ lãi suất vào tháng 9/2025 sau báo cáo việc làm. Điều này cho thấy một sự đảo ngược so với ngày 30/07, khi mức xác suất này giảm mạnh sau khi Chủ tịch Fed Jerome Powell phát tín hiệu rằng ngân hàng trung ương cần chờ đợi và đánh giá tác động của thuế quan đối với lạm phát trước khi hạ lãi suất.

Ngoài ra, việc Tổng thống Trump áp dụng mức thuế mới dao động từ 10% đến 41% cũng ảnh hưởng đến tâm lý thị trường. Theo Nhà Trắng, hàng hóa được trung chuyển để tránh thuế quan sẽ phải đối mặt với mức thuế bổ sung 40%. Canada, một trong những đối tác thương mại lớn nhất của Mỹ, sẽ phải đối mặt với mức thuế quan 35%, tăng so với mức 25% trước đó.

Bên cạnh đó, đợt bán tháo các cổ phiếu công nghệ lớn cũng gây áp lực lên các chỉ số chính vào ngày thứ Sáu. Cổ phiếu Amazon sụt hơn 8% sau khi gã khổng lồ thương mại điện tử đưa ra dự báo thu nhập hoạt động yếu kém cho quý hiện tại. Cổ phiếu Apple cũng mất 2,5%.

Tóm lại, thị trường chứng khoán Mỹ đã trải qua một phiên giao dịch đầy biến động và khó khăn vào ngày thứ Sáu, với các chỉ số chính đều ghi nhận mức giảm mạnh do những lo ngại về nền kinh tế và chính sách thuế quan.

Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu đang trải qua những biến động lớn do chính sách thuế quan của chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump, các doanh nghiệp trên toàn thế giới đang phải nỗ lực thích nghi với một môi trường thương mại đầy thách thức. Việc áp dụng các chiến lược như “kỹ thuật thuế quan” (tariff engineering) để giảm thiểu gánh nặng thuế quan và đàm phán lại hợp đồng với các nhà cung cấp đang trở thành những giải pháp thiết yếu cho các doanh nghiệp nhằm duy trì hoạt động trong điều kiện kinh tế mới.

Nhiều công ty lớn như Conagra Brands, Nike và Fastenal đang phải đối mặt với chi phí tăng cao và gián đoạn chuỗi cung ứng do thuế quan. Conagra, với các thương hiệu như cà chua đóng hộp Hunt’s và kem tươi Reddi-wip, đã phải tăng giá sản phẩm đóng hộp do chi phí thép tấm nhập khẩu tăng. Nike dự kiến sẽ phải trả thêm 1 tỷ USD cho thuế nhập khẩu trong năm nay và đang lên kế hoạch tăng giá sản phẩm một cách có chọn lọc. Fastenal, một công ty phân phối công nghiệp, đã phải điều chỉnh cách thức nhập khẩu hàng hóa vào Canada và Mỹ để giảm thiểu tác động của thuế quan.

Các ngành công nghiệp như thép, nhôm và bán dẫn đang nằm trong tầm ngắm của các mức thuế quan. Để đối phó, nhiều doanh nghiệp đang áp dụng một quy trình 3 bước: lập bản đồ các nhà cung cấp thượng nguồn, định lượng tác động tài chính của thuế quan và triển khai các chiến lược giảm thiểu. Việc sử dụng công nghệ như Sentrisk, một nền tảng sử dụng trí tuệ nhân tạo để cung cấp thông tin chi tiết về chuỗi giá trị, đang giúp các doanh nghiệp biến những “điểm mù” trong chuỗi cung ứng thành cơ hội hành động.

Nhiều công ty như Hewlett Packard đã chủ động chuyển hướng sản xuất sang các quốc gia ít chịu ảnh hưởng bởi thuế quan như Thái Lan, Việt Nam hay Mexico để giảm thiểu rủi ro từ các mức thuế mới. Việc tái định hình chuỗi cung ứng không chỉ giúp các doanh nghiệp giảm thiểu tác động tiêu cực mà còn mở ra những cơ hội mới trong việc phát triển và đa dạng hóa thị trường.

Áp dụng “kỹ thuật thuế quan” đang trở thành một chiến lược phổ biến trong bối cảnh hiện nay. Hãng hàng không Delta là một ví dụ điển hình khi đã tháo động cơ do Mỹ sản xuất từ các máy bay Airbus A321neo ở châu Âu và vận chuyển riêng chúng về Mỹ để tránh mức thuế 10% áp lên máy bay sản xuất tại châu Âu. Chiến lược này không chỉ giúp Delta tiết kiệm chi phí mà còn thể hiện sự sáng tạo trong việc đối phó với chính sách thuế quan.

“Kỹ thuật thuế quan” không phải là một khái niệm mới nhưng đang ngày càng được các doanh nghiệp chú ý. Từ thế kỷ XIX, các doanh nghiệp đã áp dụng phương thức này thông qua việc tận dụng các kẽ hở trong luật thuế. Ngày nay, các công ty như Columbia Sportswear hay Converse tiếp tục áp dụng chiến lược trên bằng cách điều chỉnh sản phẩm để hưởng mức thuế thấp hơn.

Tuy nhiên, “kỹ thuật thuế quan” không phải lúc nào cũng suôn sẻ. Ford đã phải trả giá đắt khi cố gắng lách thuế 25% áp lên xe tải nhập khẩu bằng cách lắp ghế tạm thời vào các xe tải Transit Connect để phân loại chúng là xe chở khách với mức thuế chỉ 2,5%. Việc này đã bị Hải quan Mỹ phát hiện và hãng bị phạt 365 triệu USD vào năm 2024.

Ngoài việc thay đổi thiết kế sản phẩm, các công ty còn sử dụng các kho ngoại quan để tạm hoãn nộp thuế. Hàng hóa có thể được lưu trữ trong các kho này tới 5 năm mà không phải chịu thuế, nhờ đó cho phép doanh nghiệp chờ thời điểm thuế suất giảm hoặc điều chỉnh chiến lược nhập khẩu.

Sự bất ổn từ chính sách thuế quan của Tổng thống Donald Trump không chỉ ảnh hưởng đến các doanh nghiệp mà còn làm thay đổi cục diện thương mại toàn cầu. Những đồng minh thân cận của Mỹ như EU đang tìm cách mở rộng quan hệ thương mại với các thị trường khác để giảm sự phụ thuộc vào Mỹ.

Các doanh nghiệp lớn đang dự báo những tác động tiêu cực từ thuế quan và đang tìm cách thích nghi. Việc lập kế hoạch mang tính dài hạn, từ việc dự đoán các mức thuế mới đến việc chuẩn bị cho các kịch bản xấu nhất, đã trở thành yếu tố sống còn. Trong bối cảnh các cuộc đàm phán thương mại vẫn tiếp diễn, một thông điệp đang hiện lên rõ ràng: thích nghi hoặc bị tụt hậu.

Những công ty chủ động điều chỉnh chuỗi cung ứng, tận dụng các kẽ hở thuế quan hợp pháp và liên tục đánh giá lại chiến lược của mình sẽ có cơ hội vượt qua cơn bão thuế quan và định vị bản thân để phát triển trong một thế giới thương mại đầy bất định.

Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB) vừa công bố báo cáo Triển vọng Phát triển Châu Á (ADO) tháng 7 năm 2025, trong đó dự báo tăng trưởng kinh tế của các nền kinh tế đang phát triển tại khu vực châu Á và Thái Bình Dương sẽ đạt 4,7% trong năm 2025, giảm 0,2 điểm phần trăm so với dự báo hồi tháng 4. Dự báo cho năm 2026 cũng được điều chỉnh giảm từ 4,7% xuống 4,6%.

ADB cho rằng việc hạ dự báo này chủ yếu do dự kiến xuất khẩu giảm trong bối cảnh Mỹ tăng thuế nhập khẩu và môi trường thương mại toàn cầu thiếu ổn định, cùng với nhu cầu trong nước suy yếu. Các rủi ro khác bao gồm xung đột và căng thẳng địa chính trị có thể làm gián đoạn chuỗi cung ứng toàn cầu và đẩy giá năng lượng tăng cao, cùng với sự suy yếu nặng nề hơn dự kiến của thị trường bất động sản tại Trung Quốc.

Ông Albert Park, Chuyên gia Kinh tế trưởng của ADB, nhận định: ‘Châu Á và Thái Bình Dương đã chống chịu được với môi trường bên ngoài ngày càng thách thức trong năm nay. Tuy nhiên, triển vọng kinh tế đang suy yếu trước các rủi ro ngày càng gia tăng và sự bất định toàn cầu. Các nền kinh tế trong khu vực cần tiếp tục củng cố nền tảng kinh tế và thúc đẩy mở cửa thương mại cùng hội nhập khu vực để hỗ trợ đầu tư, việc làm và tăng trưởng.’

Dự báo tăng trưởng cho Trung Quốc – nền kinh tế lớn nhất khu vực – được giữ nguyên ở mức 4,7% trong năm nay và 4,3% trong năm tới. Ấn Độ – nền kinh tế lớn thứ hai của khu vực – được dự báo tăng trưởng 6,5% trong năm 2025 và 6,7% trong năm 2026, giảm lần lượt 0,2 và 0,1 điểm phần trăm so với dự báo tháng 4, do tình trạng bất ổn về thương mại và mức thuế nhập khẩu cao hơn từ Mỹ tác động tới xuất khẩu và đầu tư.

Kinh tế Việt Nam được kỳ vọng vẫn sẽ vững vàng trong năm 2025 và 2026, mặc dù tăng trưởng có thể chững lại trong ngắn hạn do áp lực từ thuế quan. Tăng trưởng xuất – nhập khẩu mạnh mẽ cùng với sự gia tăng mạnh mẽ trong giải ngân vốn đầu tư nước ngoài đã thúc đẩy nền kinh tế trong nửa đầu năm 2025. Cam kết đầu tư trực tiếp nước ngoài tăng 32,6%, trong khi giải ngân tăng 8,1% so với cùng kỳ năm trước, cho thấy niềm tin mạnh mẽ của cộng đồng quốc tế đối với triển vọng kinh tế của Việt Nam.

Tuy nhiên, thỏa thuận thương mại với Mỹ, được công bố vào đầu tháng 7-2025, áp mức thuế nhập khẩu cao hơn đáng kể đối với hàng xuất khẩu từ Việt Nam vào Mỹ, dự kiến sẽ làm giảm nhu cầu xuất khẩu trong phần còn lại của năm 2025 và sang năm 2026. Chỉ số Nhà Quản trị mua hàng (PMI) cho thấy sản xuất công nghiệp đã chậm lại từ cuối năm 2024.

Bất chấp những rủi ro gia tăng từ sự bất ổn về thuế quan, các cải cách trong nước, nếu được thực hiện hiệu quả và nhanh chóng, có thể giảm thiểu những rủi ro này bằng các yếu tố trong nước được củng cố. Tăng trưởng GDP của Việt Nam dự kiến đã được điều chỉnh giảm xuống còn 6,3% vào năm 2025 và 6,0% vào năm 2026. Lạm phát dự kiến sẽ giảm xuống còn 3,9% vào năm 2025 và 3,8% vào năm 2026.

Trước đó, vào tháng 4-2025, ADB dự báo tăng trưởng GDP Việt Nam ở mức 6,6% trong năm 2025 và 6,5% trong năm 2026; lạm phát cho cả năm nay sẽ có thể tăng lên mức 4%.