Ông Lê Hòa Nhã, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Đầu tư HVA và Phó Chủ tịch Quỹ đầu tư Khởi nghiệp Sáng tạo FundGo, đã chia sẻ về bốn câu hỏi quan trọng mà một Giám đốc Tài chính cần trả lời được trong chương trình Startup MasterTrack2025, chuyên đề Quản trị Tài chính chuyên nghiệp. Chương trình này do Trung tâm Khởi nghiệp sáng tạo Thành phố Hồ Chí Minh (SIHUB) phối hợp cùng Học viện Kỹ năng VTALK và SFVN tổ chức.

Bốn câu hỏi quan trọng đó bao gồm: Tiền khi nào cần?; Khi cần thì lấy ở đâu?; Lấy có rủi ro không?; và Phân phối lại như thế nào?. Ông Nhã nhấn mạnh rằng những câu hỏi này không chỉ giúp các nhà sáng lập hiểu rõ về tình hình tài chính của doanh nghiệp mà còn giúp họ đưa ra quyết định sáng suốt.

Ông Nhã đã mang đến những kiến thức và cách tiếp cận tài chính dưới góc nhìn từ phía đại diện Quỹ đầu tư. Quỹ đầu tư do ông Nhã dẫn dắt đã đầu tư cho hơn 60 startup với mức đầu tư từ 100,000 USD đến 1 triệu USD mỗi dự án. Ông đã diễn giải sinh động và thực tiễn về tư duy tài chính tinh gọn, giúp các nhà sáng lập nhìn rõ từng dòng tiền đang luân chuyển trong ‘cơ thể doanh nghiệp’.

Ông đã đặt ra một hệ quy chiếu rõ ràng để startup tư duy tài chính như cách điều hành một cơ thể sống, biết dòng máu chảy từ đâu đến, đi đâu và làm gì. Những kiến thức tưởng chừng khô khan như ngân sách, lợi nhuận, báo cáo tài chính… được ông ‘giải thuật’ lại bằng những ví dụ đời thường, dễ hiểu nhưng đánh trúng bản chất.

Từ đó, ông dẫn dắt học viên qua từng phần cụ thể – từ cách lập ngân sách không chỉ là ghi chép, mà là công cụ điều hành có kỷ luật; cho đến cách nhìn nhận doanh thu không đơn thuần là tổng số tiền bán hàng, mà là phép nhân giữa số lượng khách và giá trị đơn hàng.

Đại diện Ban tổ chức, Bà Võ Thị Mỹ Duyên, Giám đốc Đào tạo Học viện Kỹ năng VTALK, cho biết rằng một trong ba trụ cột quan trọng nhất của startup là Tài chính. Doanh nghiệp có thể có sản phẩm chất lượng, kinh doanh thuận lợi, nhưng nếu không kiểm soát được tốt dòng tiền và không có hiểu biết về tài chính thì sẽ nhanh chóng đối mặt với rất nhiều rủi ro.

Buổi học kết thúc với mô hình minh họa bộ ba báo cáo tài chính – bảng cân đối kế toán, báo cáo lãi lỗ, và lưu chuyển tiền tệ – giúp startup kết nối dữ liệu và hiểu toàn diện hoạt động kinh doanh của mình. Ông Nhã đặc biệt nhấn mạnh rằng báo cáo không chỉ để trình bày, mà để ra quyết định.

Sự phối hợp giữa SIHUB với Học viện VTALK và SFVN không chỉ mang lại giá trị ngắn hạn qua từng buổi học, mà còn đang dần hình thành một hệ sinh thái hỗ trợ liên tục cho cộng đồng Startup và SMEs Việt Nam.

Đà Nẵng đang tích cực triển khai các nỗ lực nhằm xây dựng một hệ sinh thái đổi mới sáng tạo toàn diện, phấn đấu trở thành trung tâm khởi nghiệp của khu vực miền Trung – Tây Nguyên. Mới đây, thành phố đã tổ chức Ngày hội khởi nghiệp đổi mới sáng tạo Đà Nẵng – SURF2025, thể hiện quyết tâm mạnh mẽ trong việc tạo ra một nền tảng chính sách hỗ trợ doanh nghiệp khởi nghiệp. Sự kiện này không chỉ đơn thuần là một phong trào mà còn là một bước đi chiến lược để thu hút và hỗ trợ các doanh nghiệp công nghệ cao.

Trong quá khứ, Đà Nẵng thường được biết đến như một thành phố du lịch. Tuy nhiên, với việc Quốc hội ban hành Nghị quyết số 136/2024/QH15 về tổ chức chính quyền đô thị và thí điểm cơ chế đặc thù phát triển thành phố, Đà Nẵng đã có cơ hội để chuyển mình trở thành một trung tâm đổi mới sáng tạo. Theo báo cáo của Trung tâm StartupBlink năm 2025, Đà Nẵng đã tăng 130 bậc và lọt vào Top 1.000 hệ sinh thái khởi nghiệp toàn cầu. Thành phố cũng được ghi nhận là “hệ sinh thái tăng trưởng nhanh nhất” tại Việt Nam, cho thấy sự chuyển biến mạnh mẽ trong đánh giá quốc tế cũng như nội lực chính sách và cộng đồng.

Ông Hồ Quang Bửu, Phó Chủ tịch UBND thành phố Đà Nẵng, khẳng định rằng khởi nghiệp không chỉ là một phong trào mà còn là động lực thiết yếu trong cấu trúc phát triển kinh tế địa phương. Chính quyền đang kiến tạo một hệ sinh thái mà ở đó, chính quyền đóng vai trò thiết kế môi trường, doanh nghiệp đóng vai trò trung tâm, còn các viện trường, tổ chức hỗ trợ là lực đẩy phía sau. Hiện nay, Đà Nẵng đã hình thành mạng lưới các không gian đổi mới sáng tạo, hệ sinh thái ươm tạo khởi nghiệp, liên kết chặt chẽ với các trường đại học, quỹ đầu tư và tổ chức quốc tế. Các chương trình thí điểm như thử nghiệm mô hình Digital Twin, sàn giao dịch tín chỉ carbon, quản lý tài sản số bằng AI… đang được triển khai trong hợp tác giữa chính quyền và doanh nghiệp.

Ông Hoàng Minh, Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ, đánh giá cao những bước đi của Đà Nẵng và cho rằng thành phố có đủ điều kiện để trở thành “phòng thí nghiệm chính sách” cho quốc gia. Bộ sẽ tiếp tục đồng hành và hỗ trợ Đà Nẵng trong việc triển khai các chương trình ươm tạo công nghệ sâu, tài sản số và thị trường tín chỉ carbon. Bên cạnh đó, Đà Nẵng đang triển khai những bước đi dài hạn trong lĩnh vực công nghệ sinh học, nơi được kỳ vọng trở thành mũi nhọn chiến lược mới. Việc thành lập Trung tâm công nghệ sinh học trực thuộc Sở Khoa học và Công nghệ là bước khởi đầu cho nỗ lực xây dựng một chuỗi giá trị công nghệ sinh học toàn diện.

Theo Bí thư Thành ủy Đà Nẵng Nguyễn Văn Quảng, thành phố đã có những bước đi cụ thể trong việc xây dựng hạ tầng phục vụ nghiên cứu và ứng dụng công nghệ sinh học. Với mục tiêu trở thành trung tâm liên kết các chuỗi giá trị công nghệ sinh học trong khu vực, Đà Nẵng đang phát huy vai trò hạt nhân gắn bảo tồn nguồn gen, phát triển dược liệu quý với đầu tư hạ tầng phòng thí nghiệm và mô hình hợp tác công – tư. Những hợp tác này không chỉ mang tính truyền thông mà đã và đang được cụ thể hóa bằng các mô hình thử nghiệm và nghiên cứu tại chỗ.

Thứ trưởng Hoàng Minh đánh giá cao hướng đi này và cho biết rằng công nghệ sinh học là một trong những lĩnh vực Bộ Khoa học và Công nghệ đặc biệt khuyến khích địa phương dẫn đầu thử nghiệm. Website của Chính phủ Việt Nam đã có những thông tin về các hoạt động hỗ trợ khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo tại Đà Nẵng. Thành phố đang tích cực hợp tác với các tổ chức quốc tế, như Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên Hợp Quốc (UNESCO), để thúc đẩy phát triển bền vững và đổi mới sáng tạo. Trong khi đó, StartupBlink tiếp tục theo dõi và đánh giá hệ sinh thái khởi nghiệp của các thành phố trên toàn thế giới, trong đó có Đà Nẵng.

Sinh viên Đại học California tại Los Angeles (Mỹ) Nguyễn Hoàng Nam vừa đạt được thành công đáng kể khi gọi vốn thành công 500.000 USD (tương đương khoảng 13 tỷ đồng) từ Y Combinator, một trong những quỹ đầu tư hàng đầu thế giới. Quỹ này đã hỗ trợ nhiều công ty “kỳ lân” nổi tiếng như Airbnb, Dropbox, OpenAI…

Quá trình gọi vốn từ Y Combinator được đánh giá là vô cùng khó khăn, với tỷ lệ chấp thuận chỉ khoảng 0,6% trong năm nay. Trước khi nhận được sự chấp thuận, Nam, sinh năm 2002, đã hai lần bị Y Combinator từ chối. “Khi nhận được thư chấp thuận, mình như vỡ òa. Lần thứ 3 mình nộp vào YC, công ty đã có tệp khách hàng riêng và mình cũng kể được câu chuyện trọn vẹn hơn về sản phẩm”, Hoàng Nam chia sẻ.

Để theo đuổi startup, Nam đã quyết định “gap year” sau khi tốt nghiệp trung học cơ sở. Anh đã theo học tại một ngôi trường nội trú ở Mỹ, nơi anh được tiếp xúc với văn hóa học tập khuyến khích đặt câu hỏi và tự tìm kiếm câu trả lời. Tại đây, Nam cũng tham gia câu lạc bộ đầu tư của trường, học cách phân tích báo cáo tài chính và quản lý một quỹ đầu tư sinh viên trị giá 100.000 USD. Sau đó, anh theo học ngành Kinh tế tại Đại học California tại Los Angeles.

Tuy nhiên, trong hai năm đầu đại học, Nam nhận ra rằng công việc thực tập tại các tập đoàn đa quốc gia khiến anh mất đi sự sáng tạo. “Đó là cảm giác mình đóng vai trò như một bánh răng trong guồng máy quá lớn, không thể làm điều gì đó khác biệt. Trong khi, mình muốn tạo ra một sản phẩm là ‘đứa con’ của riêng mình”, Nam nói. Vì vậy, Nam quyết định chuyển sang học ngành Khoa học máy tính.

Mùa hè năm 3 đại học, anh tham gia chương trình nghiên cứu tại Trường Luật của Đại học Stanford. Tại đây, Nam nhận thấy các hãng luật ở Mỹ hầu như không sử dụng AI trong công việc, mặc dù đây là công cụ tiềm năng. Anh và một người bạn đã quyết định xây dựng hệ thống phần mềm tự động theo dõi và kiểm tra cách luật sư tương tác với công cụ AI. Sau 3 tháng, phiên bản đầu tiên ra đời. Dù chỉ là bản thử nghiệm, cả hai đều nhận thấy tiềm năng khi ứng dụng vào thực tiễn.

Vì thế, hai nam sinh quyết định tạm nghỉ học một năm ở Đại học California để dấn thân startup. Hành trình này không hề dễ dàng. “Cũng giống như mọi startup khác, mình liên tục phải trả lời câu hỏi ‘Công ty có đang xây dựng sản phẩm người dùng thực sự cần hay không’. Thậm chí, mỗi sáng thức dậy, mình biết bản thân sẽ lại bị từ chối hoặc gặp lỗi sản phẩm nào đó. Dẫu vậy, mình chấp nhận, xem đó là điều đương nhiên”, Nam nói.

Để hoàn thiện sản phẩm, Nam đã gặp gỡ và đàm phán với hơn 50 hãng luật khắp nước Mỹ, nhưng phần lớn họ đều “lắc đầu” vì không tin tưởng vào sản phẩm của hai nam sinh. “Mỗi lần bị từ chối, mình thường tìm hiểu về những yếu tố họ quan tâm, đâu là ưu tiên của hãng luật khi nhìn vào một phần mềm mới để mua về cho công ty. Sau nhiều lần cải thiện, nâng cấp, tăng cường tính bảo mật, cuối cùng, có một hãng luật đồng ý trở thành khách hàng đầu tiên”.

Công ty của Nam chính thức thành lập đầu 2024. Không chỉ lo phần kỹ thuật, cậu còn tự xoay sở với các thủ tục pháp lý từ đăng ký mã số thuế đến thiết kế, vận hành việc bán sản phẩm. Đến nay, sản phẩm của công ty đã được hai hãng luật tại Mỹ với hơn 1.500 luật sư sử dụng và phản hồi tích cực. Ngoài ngành luật, sản phẩm cũng có thể mở rộng sang các lĩnh vực khác như tài chính và y tế.

Trước khi được YC rót vốn, Nam từng hai lần bị từ chối. Đến lần thứ ba, sau vòng hồ sơ, startup của Nam được lựa chọn vào vòng phỏng vấn. Trong chưa đầy 10 phút, chàng trai Việt đã trình bày rõ ràng về tầm nhìn, sản phẩm, thị trường và lý do tại sao YC nên chọn công ty mình. Cuối cùng, startup của Nam được YC đồng ý rót vốn 500.000 USD. Ngoài ra, Nam còn tham gia chương trình huấn luyện chuyên sâu 10 tuần với các chuyên gia hàng đầu và được hỗ trợ bởi một trong những hệ sinh thái khởi nghiệp lớn nhất thế giới.

Với khoản đầu tư này, Nam dự định sẽ xây dựng đội kỹ sư phần mềm, tăng tốc độ phát triển sản phẩm và đẩy mạnh marketing để tiếp cận nhiều hãng luật hơn. Nam chia sẻ rằng việc thuyết phục bố mẹ cho mình nghỉ học một năm để khởi nghiệp không hề dễ dàng. “Khởi nghiệp là cách nhanh nhất để biết liệu sản phẩm của mình có thực sự hữu ích với người dùng hay không, và liệu ý tưởng đó có thể tạo ra lợi nhuận. Không có cách nào rõ ràng hơn ngoài việc trực tiếp bắt tay vào làm”, Nam chia sẻ.