An toàn phòng cháy, chữa cháy trong sử dụng xe điện đang trở thành một vấn đề cấp thiết khi nhiều tình huống phát sinh trong thực tế đã thu hút sự chú ý của dư luận. Mới đây, quyết định cấm xe điện được để tại tầng hầm của chung cư Tân Phước (phường Tân Sơn) đã gây ra nhiều tranh cãi. Để có cái nhìn toàn diện về vấn đề này, cần đánh giá và xem xét một cách tổng quan về việc sử dụng phương tiện xanh, thiết kế hạ tầng cho xe điện và quy định về an toàn phòng cháy, chữa cháy cho xe điện tại các tòa nhà và chung cư.

Thực tế đã chứng minh rằng, chính sách càng được nhìn nhận một cách tổng quan và sát với thực tiễn, quá trình thực thi sẽ càng ít gây ra rào cản và khó khăn cho người dân. Trong quá khứ, các vụ cháy nổ đã từng xảy ra và gây ra hậu quả nghiêm trọng, không còn dừng lại ở mức cảnh báo. Nguy cơ mất an toàn về phòng cháy, chữa cháy do đặc thù liên quan đến hệ thống pin (ắc-quy) và việc sạc điện không đúng quy định vẫn luôn hiện hữu.

Theo thống kê của Cục Cảnh sát phòng cháy, chữa cháy, 70% số vụ hỏa hoạn có liên quan đến việc chạm, chập điện. Luật số 55/2024/QH15 của Quốc hội về Luật Phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ có hiệu lực từ ngày 1/7/2025, trong đó Điều 8 quy định: Phòng cháy, chữa cháy, cứu nạn, cứu hộ là trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, hộ gia đình, cá nhân. Điều này cho thấy rằng, trách nhiệm đảm bảo an toàn phòng cháy, chữa cháy không chỉ thuộc về một bên mà là trách nhiệm của tất cả các bên.

Hiện nay, khi các chính sách về xanh hóa phương tiện được thực thi, số lượng xe điện sẽ tăng nhanh chóng. Để người dân không bị quá tải và không gặp khó khăn về hạ tầng sạc pin, trông giữ, bảo hành, bảo dưỡng…, các chủ đầu tư chung cư, ban quản lý, địa điểm sạc công cộng, nhà trọ,… cần phối hợp với các cơ quan chức năng nghiên cứu, lắp đặt hạ tầng đồng bộ, đúng tiêu chuẩn để đáp ứng nhu cầu người dân.

Người dân cũng cần tìm hiểu và tự trang bị kiến thức an toàn khi sử dụng phương tiện cũng như các hạ tầng đi kèm. Các chuyên gia đã nhiều lần lên tiếng cảnh báo, dù công suất của một xe đạp điện, xe máy điện không quá lớn (trừ ô-tô điện) nhưng khi sạc nhiều phương tiện cùng lúc trong điều kiện hạ tầng không bảo đảm; sử dụng các thiết bị đấu nối, thiết bị sạc, pin kém chất lượng thì cũng có thể gây ra sự cố chập điện dẫn đến cháy nổ.

Vì thế, các chủ xe nên sử dụng hệ thống sạc chuyên dụng có công suất phù hợp của nhà sản xuất và thiết bị bảo vệ chuyên dụng. Khu vực sạc điện cần được bố trí về hạ tầng, nguồn điện và địa điểm hợp lý; có thiết bị phòng cháy, chữa cháy, hệ thống giám sát 24/24 giờ nhằm xử lý kịp thời sự cố có thể xảy ra.

Bộ Công an đang đề xuất quy định mới về thiết bị giám sát trên xe kinh doanh vận tải nhằm tăng cường an toàn và quản lý chặt chẽ hơn hoạt động của các phương tiện này. Theo đó, xe kinh doanh vận tải từ 8 chỗ trở lên sẽ phải lắp thiết bị ghi nhận hình ảnh khoang chở hành khách. Đề xuất này được đưa ra trong dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 10 luật có liên quan đến an ninh trật tự, do Bộ Công an chủ trì xây dựng.

Việc lắp đặt thiết bị ghi nhận hình ảnh người lái xe và khoang chở hành khách trên xe kinh doanh vận tải sẽ giúp quản lý chặt chẽ hơn và phục vụ công tác phòng ngừa, phát hiện các vi phạm trật tự an toàn xã hội trên phương tiện giao thông đường bộ. Qua đó, cơ quan chức năng có thể giám sát việc chấp hành pháp luật về trật tự, an toàn giao thông của người lái xe, như sử dụng điện thoại, thiết bị điện tử khi lái xe, chở quá số người quy định, không thắt dây đai an toàn…

Bên cạnh đó, dự thảo cũng sửa đổi, bổ sung quy định về thời gian làm việc của người lái xe ô tô kinh doanh vận tải. Theo đó, thời gian lái xe liên tục của người lái xe không quá 4 giờ. Thời gian làm việc của người lái xe trong một ngày, một tuần thực hiện theo quy định của Bộ luật Lao động. Điều này nhằm đảm bảo an toàn giao thông và phù hợp với thực tế hoạt động vận tải hiện nay.

Đề xuất này cũng được kỳ vọng sẽ giúp hạn chế các vụ tai nạn giao thông và tăng cường quản lý đối với hoạt động kinh doanh vận tải. Đồng thời, quy định mới cũng sẽ giúp nâng cao trách nhiệm của các đơn vị kinh doanh vận tải và người lái xe trong việc đảm bảo an toàn cho hành khách và người tham gia giao thông.

Trước đó, vào năm 2019, Chính phủ đã ban hành Nghị định 10, quy định về kinh doanh và điều kiện kinh doanh vận tải đường bộ. Theo đó, các xe kinh doanh vận tải hành khách từ 9 chỗ trở lên phải lắp đặt thiết bị giám sát hành trình, bao gồm cả thiết bị ghi nhận hình ảnh người lái xe.

Tuy nhiên, sau hơn 3 năm triển khai, vẫn còn nhiều trường hợp vi phạm về lắp đặt thiết bị giám sát trên xe kinh doanh vận tải. Do đó, việc bổ sung quy định mới về thiết bị giám sát trên xe kinh doanh vận tải là cần thiết để tăng cường quản lý và đảm bảo an toàn giao thông.