Hiện nay, việc lựa chọn ngành nghề của nhiều bạn trẻ bị chi phối bởi những định kiến về giới, danh tiếng, thu nhập… Điều này không chỉ ảnh hưởng đến tương lai cá nhân mà còn lãng phí nguồn lực xã hội. Theo bản tin thị trường lao động quý 2-2025 của Bộ Nội vụ, số người thất nghiệp trong quý 2-2025 đã tăng lên 1,06 triệu người, cao hơn 25.000 người so với quý trước và tăng khoảng 13.300 người so với cùng kỳ năm 2024. Đáng chú ý, tỷ lệ thất nghiệp trong thanh niên cũng tăng thêm 0,26%, mặc dù các công ty tăng tuyển dụng.

Nghịch lý này đặt ra nhiều vấn đề, trong đó có việc chọn ngành nghề ở giới trẻ hiện nay. Nhiều học sinh và phụ huynh đặt quá nặng yếu tố thu nhập, cho rằng nghề dễ giàu mới đáng học nên đổ xô vào các ngành được cho là ‘hot’ trên thị trường lao động, dẫn đến cầu vượt quá cung. Văn hóa Á Đông cũng khiến một số phụ huynh, học sinh có những định kiến về giới khi chọn ngành nghề. Nhiều bạn trẻ đã từ bỏ ước mơ về ngành học vì lo sợ áp lực giới tính trong thời gian học, cũng như quá trình tìm việc sau này.

Các nhà nghiên cứu tâm lý học phát triển và khoa học thần kinh khẳng định năng lực nghề nghiệp không phân biệt giới, mà là do định hướng xã hội. Tuy nhiên, nhiều bạn trẻ chọn ngành trái sở thích chỉ vì muốn vào trường ‘top’. Lấy tên trường làm thước đo thành công là một cách hiểu sai về thương hiệu giáo dục. Điều này xuất phát từ tâm lý sính danh tiếng, hiệu ứng truyền thông về những bảng xếp hạng các cơ sở giáo dục đại học.

Tư duy trọng bằng cấp cũng khiến nhiều bạn không mặn mà với cao đẳng nghề. Trong khi các nước phát triển coi trọng việc học nghề thì ở Việt Nam, học nghề lại bị nhiều người coi là thua cuộc, thất bại. Hiện thực phũ phàng người người đại học, nhà nhà đại học, nhưng rồi vẫn khó tìm việc với tấm bằng cử nhân đang đặt dấu hỏi lớn trong việc lựa chọn con đường bước vào thị trường lao động của các bạn trẻ hiện nay.

Chọn nghề sai: tăng thất nghiệp, lãng phí nguồn nhân lực. Sai một ly, đi một dặm. Chọn ngành không phù hợp khiến nhiều bạn chán học, bỏ học. Không chỉ mất niềm tin vào bản thân, các em còn cảm thấy khó khăn trong việc định danh nghề nghiệp, đến khi học xong, lại làm trái ngành trái nghề. Nhìn từ góc độ toàn cảnh xã hội, định kiến ngành nghề sẽ dẫn đến việc học sai ngành sai nghề. Hệ quả là tình trạng ngành thiếu ngành thừa, lãng phí nguồn nhân lực, gia tăng tình trạng thất nghiệp dù có bằng đại học.

Chọn nghề là hành trình cá nhân, có ý nghĩa quyết định cuộc đời mỗi người. Tương lai không dành cho người đi theo lối mòn định kiến. Chúng ta phải hiểu rõ chính mình, bằng cách thẳng thắn trả lời những câu hỏi: ‘muốn gì?’, ‘giỏi gì?’, ‘sống vì giá trị nào?’ thông qua việc sử dụng các công cụ trắc nghiệm nghề nghiệp khoa học. Gia đình, nhà trường, xã hội cũng cần chung tay tiếp sức, giúp các em mở rộng cánh cửa ngành nghề tương lai, không nên vô tình dựng thêm những rào chắn vô hình.

Một báo cáo mới đây của The Outbox Company đã cung cấp thông tin chi tiết về nhu cầu và hành vi của du khách Việt trong mùa hè năm nay. Theo báo cáo, mạng xã hội và video trực tuyến đang ngày càng trở thành nguồn thông tin chính cho du khách Việt, đặc biệt là trong nhóm tuổi từ 25 đến 34.

Cụ thể, 71,6% du khách trong nhóm tuổi này sử dụng mạng xã hội để tìm kiếm thông tin du lịch, trong khi 62% lựa chọn video từ YouTube và TikTok. Điều này cho thấy một sự chuyển đổi đáng kể trong cách thức tìm kiếm thông tin du lịch của người Việt. Ngược lại, nhóm tuổi từ 35 đến 44 lại có xu hướng dựa vào các kênh truyền thống như nhân viên bán hàng (42,4%), báo chí (37,3%) và quảng cáo ngoài trời (39,9%).

Sự khác biệt này nhấn mạnh sự phân chia rõ ràng về hành vi tìm kiếm thông tin theo thế hệ, cung cấp góc nhìn quan trọng cho các chiến lược tiếp thị của điểm đến và doanh nghiệp trong ngành du lịch. Việc hiểu rõ về hành vi và nhu cầu của từng nhóm tuổi sẽ giúp các doanh nghiệp có thể xây dựng chiến lược tiếp thị hiệu quả và phù hợp.

Một phát hiện đáng chú ý khác của báo cáo là phần lớn du khách Việt, bất kể tuổi tác, đều có xu hướng lên kế hoạch chuyến đi trong vòng một tháng trước khi khởi hành. Nhóm tuổi từ 18 đến 24 có tỷ lệ lập kế hoạch sát ngày cao nhất với 70,2%, trong khi 62,4% người thuộc nhóm tuổi từ 45 tuổi trở lên cũng lên kế hoạch trong vòng một tháng.

Điều này chỉ ra xu hướng chung về chu kỳ lập kế hoạch sát ngày của du khách Việt. Do đó, các doanh nghiệp du lịch cần linh hoạt và sẵn sàng đáp ứng nhu cầu của khách hàng trong thời gian ngắn.

Về điểm đến, báo cáo chỉ ra rằng điểm đến nội địa tiếp tục được ưu tiên trong mùa hè năm nay. Theo báo cáo, 80,4% người Việt lựa chọn các điểm đến trong nước, tăng 4,4% so với năm trước. Đà Nẵng là điểm đến nội địa hàng đầu được lựa chọn với 23,5%.

Nhật Bản tiếp tục là điểm đến nước ngoài được chọn nhiều nhất, chiếm tỷ lệ 39,4%. Điều này cho thấy sự quan tâm của du khách Việt đối với các điểm đến quốc tế vẫn còn cao.

Cuối cùng, báo cáo cũng chỉ ra rằng tháng 6 được ghi nhận là giai đoạn cao điểm của mùa du lịch với 40,9% du khách Việt chọn đi chơi vào tháng này. Sau đó, nhu cầu giảm dần qua tháng 7 với 30,8% và tháng 8 với 28,3%, cho thấy xu hướng tiêu dùng tập trung chủ yếu vào đầu mùa hè.

Xu hướng này sẽ giúp các doanh nghiệp du lịch có thể lên kế hoạch và chuẩn bị cho mùa cao điểm sắp tới. The Outbox Company hy vọng báo cáo này sẽ cung cấp thông tin hữu ích cho các doanh nghiệp và điểm đến trong ngành du lịch Việt Nam.