Ban Tổ chức kỳ vọng rằng Diễn đàn Công nghệ năng lượng trong kỷ nguyên mới sẽ mang đến những góc nhìn đa chiều và những giải pháp thiết thực. Qua sự kiện này, ban tổ chức hy vọng sẽ tạo ra sự lan tỏa mạnh mẽ, không chỉ góp phần hoàn thiện chính sách mà còn thúc đẩy đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực năng lượng. Mục tiêu cuối cùng là đưa lĩnh vực công nghệ năng lượng trở thành một động lực quan trọng, đóng góp vào sự phát triển kinh tế – xã hội của đất nước một cách bền vững và hiệu quả.

Trong bối cảnh hiện nay, Việt Nam đang tích cực đẩy mạnh quá trình chuyển đổi sang năng lượng tái tạo và ứng dụng công nghệ tiên tiến để đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia và phát triển bền vững. Tại Diễn đàn ‘Công nghệ năng lượng trong kỷ nguyên mới’ diễn ra vào sáng ngày 29/7 tại Hà Nội, các chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực năng lượng đã tập trung thảo luận về những đột phá công nghệ có tiềm năng tạo nên sự chuyển biến lớn cho ngành năng lượng.

Với dự báo nhu cầu điện năng của Việt Nam sẽ tăng từ 8 đến 10% mỗi năm, việc chuyển đổi sang các nguồn năng lượng sạch và giảm thiểu sự phụ thuộc vào năng lượng hóa thạch đang trở thành một yêu cầu cấp thiết. Trong đó, các giải pháp như lưới điện thông minh, công nghệ lưu trữ năng lượng tiên tiến, hydro xanh và các giải pháp năng lượng tái tạo với hiệu suất cao đã được xác định là những trụ cột quan trọng trong hành trình hướng tới mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.

Để đạt được mục tiêu đầy tham vọng này, các chuyên gia và doanh nghiệp đang nhấn mạnh sự cần thiết của việc ổn định và minh bạch hóa khung chính sách, hoàn thiện thể chế và thúc đẩy hợp tác giữa khu vực công và tư nhân. Việt Nam đã xây dựng được nền tảng chính sách quan trọng với Nghị quyết 55 và Quy hoạch điện VIII điều chỉnh, đặt mục tiêu tỷ lệ năng lượng tái tạo sẽ chiếm tới 75% vào năm 2050.

Cam kết đạt được phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050 không chỉ là một mục tiêu môi trường mà còn là động lực để hoàn thiện thể chế và thúc đẩy một cách thực chất, hiệu quả việc chuyển đổi sang năng lượng xanh. Quá trình này đòi hỏi sự tham gia tích cực và đồng bộ của các cấp chính quyền, doanh nghiệp và cộng đồng trong việc tạo ra một tương lai năng lượng bền vững cho Việt Nam.

Nhìn chung, quá trình chuyển dịch năng lượng của Việt Nam hướng tới mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050 là một hành trình đầy thách thức nhưng cũng mở ra nhiều cơ hội cho sự phát triển bền vững. Với sự hỗ trợ từ công nghệ tiên tiến và sự hợp tác chặt chẽ giữa các bên liên quan, Việt Nam có thể hiện thực hóa mục tiêu này, góp phần vào nỗ lực toàn cầu nhằm应对 biến đổi khí hậu và đảm bảo một tương lai bền vững cho thế hệ tương lai.

Ngày 29/7/2025, tại Hà Nội, Tạp chí Kinh tế Việt Nam – VnEconomy – Vietnam Economic Times đã tổ chức Diễn đàn ‘Công nghệ năng lượng trong Kỷ nguyên mới’. Sự kiện này quy tụ các chuyên gia, doanh nghiệp và đại diện các ban, bộ, ngành để trao đổi và đánh giá thực trạng, nhận diện cơ hội và thách thức, cũng như đề xuất các giải pháp đột phá cho ngành năng lượng.

Phát biểu khai mạc Diễn đàn, ông Đào Quang Bính – Phó Chủ tịch Hội đồng biên tập, Tổng Thư ký Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy/Vietnam Economic Times – cho biết nhu cầu năng lượng cho sản xuất, kinh doanh và đời sống người dân ngày càng tăng cao trong bối cảnh Việt Nam tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ. Tuy nhiên, cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư và những thách thức toàn cầu như ô nhiễm môi trường, biến đổi khí hậu, an ninh năng lượng và cạn kiệt tài nguyên đòi hỏi một cuộc chuyển dịch năng lượng mạnh mẽ.

Theo Bộ Công Thương, nhu cầu điện năng của Việt Nam dự kiến tăng 8-10% mỗi năm trong thập kỷ tới. Tuy nhiên, các nguồn năng lượng sơ cấp trong nước như thủy điện, than đá và dầu khí đang dần cạn kiệt, dẫn tới việc phải phụ thuộc vào nguồn nguyên liệu, nhiên liệu nhập khẩu. Việt Nam cũng là một trong những quốc gia chịu ảnh hưởng nặng nề nhất do biến đổi khí hậu gây ra.

Ông Đào Quang Bính khẳng định rằng con đường phát triển năng lượng theo phương cách truyền thống đã không còn phù hợp và cần một tư duy mới, cách tiếp cận mới, một cuộc cách mạng thực sự trong lĩnh vực năng lượng, với lời giải nằm ở công nghệ. Việc ứng dụng công nghệ hiện đại, tiên tiến sẽ giúp Việt Nam chuyển đổi sang các nguồn năng lượng tái tạo, năng lượng mới, đảm bảo an ninh năng lượng và phát triển kinh tế bền vững.

TS. Tạ Đình Thi – Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội – cũng đồng quan điểm, cho rằng việc ứng dụng các công nghệ hiện đại, tiên tiến và chuyển đổi sang các nguồn năng lượng tái tạo, năng lượng mới không còn là lựa chọn mà là con đường tất yếu để đảm bảo an ninh năng lượng, phát triển kinh tế bền vững và bảo vệ môi trường.

Tại Hội nghị lần thứ 26 các bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu (COP26), Việt Nam đã đưa ra cam kết mạnh mẽ đạt mức phát thải ròng bằng ‘0’ vào năm 2050. Để hiện thực hóa mục tiêu này, Việt Nam đã có những bước đi quan trọng, bao gồm hoàn thiện thể chế và ban hành các luật liên quan.

TS. Tạ Đình Thi đề xuất 5 nội dung trọng tâm thúc đẩy phát triển năng lượng tái tạo, các công nghệ năng lượng mới, bao gồm phát triển năng lượng tái tạo, công nghệ năng lượng tương lai, lưới điện thông minh, hoàn thiện thể chế và phát triển hệ sinh thái công nghiệp năng lượng.

Diễn đàn ‘Công nghệ năng lượng trong Kỷ nguyên mới’ là một bước quan trọng trong việc thúc đẩy sự phát triển của ngành năng lượng tái tạo và công nghệ năng lượng mới tại Việt Nam, nhằm đạt được mục tiêu phát triển bền vững và bảo vệ môi trường. Sự kiện này cũng là cơ hội để các chuyên gia, doanh nghiệp và đại diện các ban, bộ, ngành trao đổi và chia sẻ kinh nghiệm, giải pháp để推動 sự phát triển của ngành năng lượng tái tạo và công nghệ năng lượng mới tại Việt Nam.

Thông tin thêm, các chuyên gia và đại biểu tham dự Diễn đàn đã có cơ hội lắng nghe và thảo luận về các chủ đề nóng liên quan đến ngành năng lượng tái tạo và công nghệ năng lượng mới. Đặc biệt, Diễn đàn cũng cung cấp một sân chơi cho các doanh nghiệp, tổ chức trong và ngoài nước gặp gỡ, tìm kiếm cơ hội hợp tác và phát triển trong lĩnh vực năng lượng tái tạo và công nghệ năng lượng mới.

Trong bối cảnh Việt Nam đang nỗ lực thực hiện các mục tiêu về phát triển bền vững và bảo vệ môi trường, Diễn đàn ‘Công nghệ năng lượng trong Kỷ nguyên mới’ đã góp phần nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của việc chuyển dịch năng lượng sang các nguồn tái tạo và công nghệ năng lượng mới.

Thị trường đóng tàu và cơ khí chế tạo toàn cầu đang trải qua một quá trình chuyển đổi mạnh mẽ, với những cơ hội phát triển mới và tiềm năng lớn. Dự kiến đến năm 2030, thị trường đóng tàu toàn cầu sẽ đạt gần 200 tỷ USD, trong khi thị trường cơ khí chế tạo phục vụ năng lượng tái tạo cũng được dự báo sẽ bùng nổ. Công ty Cổ phần Dịch vụ và Sản xuất dầu khí (PVSM) đang tích cực chuẩn bị để tận dụng những cơ hội này.

Với mục tiêu trở thành một đơn vị mạnh trong lĩnh vực đóng mới và sửa chữa phương tiện nổi trong khu vực, PVSM đặt mục tiêu doanh thu lũy kế hơn 300 triệu USD vào năm 2030. Để đạt được mục tiêu này, công ty đã và đang triển khai nhiều kế hoạch và chiến lược cụ thể. Theo các tổ chức dự báo hàng hải quốc tế, quy mô thị trường đóng mới và sửa chữa tàu biển toàn cầu dự kiến sẽ đạt gần 200 tỷ USD vào năm 2030.

Trong bối cảnh thị trường trong nước, tổng nhu cầu đóng mới bổ sung và thay thế đội tàu vận tải biển của Việt Nam giai đoạn từ nay đến năm 2030 vào khoảng 4-5 triệu DWT. PVSM đã xác lập mục tiêu sẽ đóng vai trò lớn hơn trong chuỗi giá trị hàng hải và cơ khí dầu khí. Để đạt được mục tiêu này, PVSM sẽ hoàn thiện 2 cầu tàu trang trí và ụ tàu số 2 trong giai đoạn 2026-2030, tăng năng lực sửa chữa tàu gấp 5-6 lần hiện nay.

Công ty cũng đang đàm phán các đơn hàng có giá trị lớn, bao gồm hợp đồng đóng mới 2 tàu Suezmax với tổng giá trị 160 triệu USD. Dự án này không chỉ giúp PVSM tăng cường năng lực sản xuất mà còn góp phần vào sự phát triển của ngành đóng tàu Việt Nam. Bên cạnh đó, PVSM cũng định hướng dịch chuyển sang lĩnh vực cơ khí chế tạo phục vụ ngành năng lượng tái tạo, đặc biệt là điện gió ngoài khơi.

Công ty sẽ xây dựng Trung tâm Đào tạo nội bộ để đào tạo công nhân với kỹ năng mới, đáp ứng nhu cầu của ngành. PVSM cũng sẽ mở rộng liên kết với các nhà sản xuất trong nước để phát triển chuỗi cung ứng công nghiệp phụ trợ và tận dụng hệ sinh thái ngành để tăng tốc. Với nền tảng nội lực vững vàng, định hướng chiến lược rõ ràng và sự chủ động trong mở rộng thị trường, PVSM đang tạo cơ hội để vươn lên và đóng góp nhiều hơn cho ngành đóng tàu và cơ khí năng lượng, dầu khí của đất nước.

Nhìn chung, PVSM đang tích cực triển khai các kế hoạch và chiến lược để tận dụng những cơ hội mới trong thị trường đóng tàu và cơ khí chế tạo toàn cầu. Với mục tiêu trở thành đơn vị mạnh trong lĩnh vực đóng mới và sửa chữa phương tiện nổi trong khu vực, PVSM đang kỳ vọng sẽ đạt được doanh thu lũy kế hơn 300 triệu USD vào năm 2030.

Làn sóng sa thải trong lĩnh vực năng lượng tái tạo tại Mỹ đã bắt đầu từ quyết định của New Leaf Energy, một công ty năng lượng mặt trời có trụ sở tại bang Massachusetts. Công ty này đã quyết định cắt giảm 41 trong tổng số 217 nhân viên, tương đương với gần 20% lực lượng lao động của mình. Quyết định này được CEO Dan Berwick cho biết là cần thiết để công ty có thể duy trì sự ổn định trong bối cảnh chính sách năng lượng tái tạo của chính phủ liên bang đang trải qua những thay đổi quan trọng.

Những thay đổi trong chính sách năng lượng tái tạo của Mỹ bắt nguồn từ Đạo luật Giảm lạm phát (IRA) dưới thời Tổng thống Joe Biden, cho phép các hộ gia đình lắp đặt hệ thống năng lượng mặt trời được hưởng tín dụng thuế liên bang lên đến 30% tổng chi phí lắp đặt cho đến năm 2032. Tuy nhiên, một điều khoản quan trọng trong đạo luật này, còn được biết đến với tên gọi khác do chính quyền Tổng thống Donald Trump đưa ra, yêu cầu các dự án phải bắt đầu xây dựng trước tháng 7 năm 2026 để được hưởng chính sách ưu đãi.

Sự không chắc chắn về chính sách đã khiến nhiều công ty trong lĩnh vực năng lượng tái tạo phải thu hẹp quy mô hoạt động. New Leaf Energy không phải là công ty duy nhất trải qua làn sóng sa thải. Pine Gate Renewables, một nhà phát triển dự án năng lượng mặt trời và lưu trữ tại Bắc Carolina, cũng được cho là đã sa thải 15% nhân sự của mình. Tương tự, Southern Energy Management cũng đang cân nhắc kế hoạch sa thải từ 50 đến 55 nhân viên.

Theo Bloomberg, trích dẫn thông tin từ công ty nghiên cứu Enverus, nếu không có khoản tín dụng thuế, chỉ khoảng 30% trong số các dự án năng lượng mặt trời đã được lên kế hoạch có thể cung cấp mức giá cạnh tranh và được kỳ vọng sẽ tồn tại. Con số này đối với các dự án điện gió là 57%. Hiệp hội Công nghiệp Năng lượng Mặt trời ước tính rằng khoảng 300.000 người trong lĩnh vực này sẽ mất việc trong vài năm tới. Riêng tại bang Massachusetts, số lao động mất việc dự kiến lên tới 6.100 người.

Frank Callahan, chủ tịch Công đoàn Xây dựng Massachusetts, bày tỏ quan ngại rằng đạo luật mới sẽ loại bỏ hàng ngàn cơ hội việc làm. Ông cũng cho biết một số dự án điện gió ngoài khơi đã bị đình trệ và nhiều dự án khác có thể bị hoãn lại.

Một số chuyên gia nhận định rằng đạo luật này dường như là một trong những nguyên nhân gây ra tình trạng mất việc làm lớn nhất trong lịch sử nước Mỹ. Công ty nghiên cứu Energy Innovation dự báo rằng đạo luật này có thể khiến công suất điện của Mỹ giảm 300 GW vào thời điểm nhu cầu điện đang tăng trở lại sau hai thập niên, do sự phát triển của trung tâm dữ liệu và công nghệ trí tuệ nhân tạo.

Trong bối cảnh này, các công ty năng lượng tái tạo đang phải đối mặt với những thách thức lớn. Để tìm hiểu thêm về tình hình, có thể truy cập vào các trang web của Bloomberg và Energy Innovation để có thông tin chi tiết và cập nhật.

Việt Nam đang là quốc gia có tiềm năng phát triển năng lượng tái tạo rất lớn, đặc biệt là điện mặt trời, điện gió ngoài khơi, sinh khối và hydrogen xanh. Tuy nhiên, để thúc đẩy sự phát triển của lĩnh vực này, hành lang pháp lý cho năng lượng tái tạo tại Việt Nam cần được hoàn thiện và thống nhất.

Theo các đánh giá, Việt Nam có tiềm năng điện mặt trời lên đến 963.000 MW, với số giờ nắng trung bình hàng năm cao, đặc biệt là ở các tỉnh miền Trung và miền Nam. Về điện gió, Việt Nam có tiềm năng điện gió lớn nhất Đông Nam Á, với tổng tiềm năng ước đạt 513.360 MW.

Tuy nhiên, các chính sách liên quan đến năng lượng tái tạo hiện nay đang phân tán ở nhiều luật, dẫn đến sự chồng chéo và thiếu phối hợp liên ngành. Các rào cản khác bao gồm cơ chế đấu thầu, giá điện, hợp đồng mua bán điện còn thiếu minh bạch và hay thay đổi, khiến rủi ro tài chính tăng cao. Hệ thống truyền tải chưa sẵn sàng để tiếp nhận lượng điện phân tán từ các nguồn tái tạo.

Nhìn ra thế giới, các quốc gia như Đức, Trung Quốc, Hàn Quốc đã ban hành Luật Năng lượng tái tạo từ rất sớm, tạo nên bước ngoặt chiến lược cho quá trình chuyển dịch. Luật không chỉ đóng vai trò là công cụ điều tiết thị trường, mà còn là lời cam kết dài hạn của Chính phủ với người dân và doanh nghiệp.

Các chuyên gia cho rằng, cần phải tích hợp nhiều yếu tố tiên tiến vào Luật Năng lượng tái tạo, vừa bảo đảm nguyên tắc ưu tiên năng lượng sạch, vừa thúc đẩy cạnh tranh minh bạch, chia sẻ lợi ích công bằng giữa nhà đầu tư và cộng đồng. Luật cần đưa ra quy định rõ ràng về quy hoạch tổng thể quốc gia cho các nguồn năng lượng tái tạo, cơ chế xác lập giá theo thị trường có điều tiết, cơ chế chia sẻ rủi ro và ưu đãi tín dụng.

TS. Hoàng Xuân Quốc, Phó Trưởng Ban Tư vấn và Phản biện Hội Dầu khí Việt Nam nhận định, việc xây dựng một hành lang pháp lý đủ mạnh và hoàn thiện cho sự phát triển năng lượng tái tạo là cần thiết. Bà Phạm Thuý Chinh, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội cũng cho rằng, việc ban hành Luật về năng lượng tái tạo là hết sức cần thiết, giúp giải quyết những bất cập, chưa đồng bộ trong hệ thống pháp luật.

Việc ban hành Luật Năng lượng tái tạo không những giải quyết bài toán chính sách mà còn là hiện thực hoá quyết tâm chính trị trong chuyển đổi năng lượng. Đây cũng là bước đi chiến lược để kích hoạt hàng loạt dự án đang chờ cơ chế, khơi thông dòng vốn quốc tế, tạo dựng hệ sinh thái năng lượng sạch và củng cố vị thế Việt Nam trong bản đồ chuyển đổi năng lượng toàn cầu. Thông tin thêm về năng lượng tái tạo tại Việt Nam và vai trò của Ngân hàng Thế giới trong việc hỗ trợ phát triển năng lượng tái tạo tại Việt Nam.