Ngành xây dựng đang đứng trước một thách thức lớn trong việc giảm thiểu tác động môi trường và chủ động hấp thụ, lưu trữ khí carbon dioxide (CO2) từ khí quyển. Với mức tiêu thụ năng lượng chiếm khoảng 32% toàn cầu và đóng góp 34% tổng lượng phát thải toàn cầu, ngành này đang nỗ lực tìm kiếm các giải pháp để giảm thiểu tác động môi trường của mình.

Một trong những giải pháp được xem là hứa hẹn giúp giảm thiểu tác động môi trường của ngành xây dựng là việc sử dụng vật liệu xây dựng phát thải âm, hay còn gọi là vật liệu carbon-negative. Đây là những vật liệu có khả năng hấp thụ và lưu trữ nhiều CO2 hơn lượng phát thải trong suốt vòng đời của chúng. Không chỉ là một đổi mới công nghệ đơn thuần, xu hướng này còn phản ánh áp lực từ thị trường tài chính xanh, nơi các báo cáo về môi trường, xã hội và quản trị (ESG) ngày càng chú trọng đến phát thải embodied carbon trong vật liệu xây dựng.

Cơ chế điều chỉnh biên giới carbon (Carbon Border Adjustment Mechanism – CBAM) của Liên minh châu Âu (EU) đang tạo ra động lực cho việc giảm phát thải trong sản xuất xi măng và thép. Đồng thời, một số công nghệ vật liệu phát thải âm hiện nay đã được phát triển, bao gồm công nghệ CCU Concrete (Carbon Capture and Utilization), vật liệu composite mycelium và cát olivine. Công nghệ CCU Concrete tích hợp CO2 được thu giữ vào vật liệu tái chế trong quá trình sản xuất, giúp giảm sự phụ thuộc vào vật liệu nguyên sinh và tạo ra dấu chân carbon âm cho các dự án xây dựng bền vững.

Các chuyên gia nhận định rằng, mặc dù tiềm năng của vật liệu xây dựng phát thải âm là rất lớn, nhưng vẫn còn nhiều thách thức đáng kể trong quá trình thương mại hóa. Một trong những thách thức chính là chi phí cao và thiếu tiêu chuẩn cũng như định nghĩa thống nhất toàn cầu về vật liệu phát thải âm. Để thúc đẩy sự phát triển của ngành này, các chính phủ cần thiết kế và thực hiện các chính sách khuyến khích phù hợp, hỗ trợ cho việc áp dụng rộng rãi các loại vật liệu thân thiện với môi trường.

Cơ hội thương mại hóa đang mở ra thông qua các kênh tài chính xanh. Ghi nhận của Chương trình Tài chính bền vững của Liên hợp quốc (UNEP FI) cho thấy sự gia tăng đáng kể trong các cải cách chính sách và quy định trên toàn thế giới, với nhiều quốc gia thiết lập các khung tài chính net-zero. Thị trường CBAM mở rộng cũng tạo động lực đầu tư vào vật liệu carbon-negative.

Ở Việt Nam, tại Hội nghị các bên tham gia Công ước khung về biến đổi khí hậu (COP26), Việt Nam đã cam kết đạt phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050. Đồng thời, Việt Nam cũng đã thiết lập các chương trình quốc gia bao gồm Chiến lược Tăng trưởng Xanh và một số kế hoạch thực hiện liên quan. Việc cập nhật Đóng góp quốc gia tự nguyện (NDC) 3.0 vào năm 2025 sẽ giúp Việt Nam tích hợp các mục tiêu giảm phát thải carbon trong ngành xây dựng vào chiến lược khí hậu quốc gia, mở ra những cơ hội mới cho việc phát triển và áp dụng các loại vật liệu xây dựng thân thiện với môi trường.

Từ ngày 1/8/2025, hàng loạt chính sách mới về kinh tế – xã hội sẽ có hiệu lực, tác động đến nhiều lĩnh vực của đời sống. Những thay đổi này bao gồm các quy định về giảm nhẹ phát thải khí nhà kính, xác định trị giá hải quan hàng hóa xuất khẩu, hỗ trợ người làm công tác chuyên trách về chuyển đổi số, điều chỉnh mức đóng bảo hiểm y tế, và kết nối, chia sẻ dữ liệu trong giao dịch điện tử của cơ quan Nhà nước.

Cụ thể, Nghị định số 119/2025/NĐ-CP quy định về giảm nhẹ phát thải khí nhà kính và bảo vệ tầng ô-dôn sẽ có hiệu lực từ ngày 1/8/2025. Theo quy định này, các cơ sở được phân bổ hạn ngạch phát thải khí nhà kính sẽ phải xây dựng và thực hiện các biện pháp giảm nhẹ phát thải khí nhà kính phù hợp với hạn ngạch được phân bổ. Điều này nhằm mục đích giảm thiểu tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu và bảo vệ môi trường.

Ngoài ra, Nghị định số 167/2025/NĐ-CP quy định về trị giá hải quan của hàng hóa xuất khẩu sẽ có hiệu lực từ ngày 15/8/2025. Theo đó, trị giá hải quan của hàng hóa xuất khẩu sẽ là giá bán của hàng hóa tính đến cửa khẩu xuất, không bao gồm phí bảo hiểm quốc tế và phí vận tải quốc tế. Quy định này nhằm đảm bảo tính minh bạch và chính xác trong việc xác định giá trị hàng hóa xuất khẩu.

Đồng thời, Nghị định số 179/2025/NĐ-CP quy định về mức hỗ trợ đối với người làm công tác chuyên trách về chuyển đổi số, an toàn thông tin mạng, an ninh mạng sẽ có hiệu lực từ ngày 15/8/2025. Theo đó, người làm công tác chuyên trách về chuyển đổi số sẽ được hỗ trợ 5 triệu đồng/tháng. Đây là nỗ lực của Chính phủ nhằm khuyến khích và hỗ trợ đội ngũ chuyên trách về chuyển đổi số.

Bên cạnh đó, Nghị định số 188/2025/NĐ-CP quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Bảo hiểm y tế sẽ có hiệu lực từ ngày 15/8/2025. Theo quy định này, mức đóng bảo hiểm y tế sẽ được điều chỉnh, với mức đóng hằng tháng của đối tượng quy định tại các điểm a, c, d và e khoản 1 Điều 12 của Luật Bảo hiểm y tế bằng 4,5% tiền lương tháng làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc. Điều này nhằm đảm bảo sự công bằng và hiệu quả trong hệ thống bảo hiểm y tế.

Cùng với đó, Nghị định số 194/2025/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều của Luật Giao dịch điện tử về cơ sở dữ liệu quốc gia, kết nối và chia sẻ dữ liệu, dữ liệu mở phục vụ giao dịch điện tử của cơ quan Nhà nước sẽ có hiệu lực từ ngày 15/8/2025. Theo đó, dữ liệu trong cơ quan Nhà nước phải được chia sẻ cho cơ quan, tổ chức, cá nhân trong các trường hợp cần thiết. Quy định này nhằm tăng cường tính minh bạch và hiệu quả trong việc quản lý và sử dụng dữ liệu.

Cuối cùng, Nghị định số 196/2025/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung về chứng nhận lãnh sự, hợp pháp hóa lãnh sự sẽ có hiệu lực từ ngày 3/8/2025. Theo quy định này, các giấy tờ được miễn hợp pháp hóa lãnh sự gồm giấy tờ, tài liệu được miễn hợp pháp hóa lãnh sự theo điều ước quốc tế, giấy tờ, tài liệu được chuyển giao trực tiếp hoặc qua đường ngoại giao giữa cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam và cơ quan có thẩm quyền của nước ngoài. Điều này giúp đơn giản hóa thủ tục và tăng cường hiệu quả trong việc chứng nhận lãnh sự và hợp pháp hóa lãnh sự.

Công ty cổ phần Nhựa tái chế Stavian, thành viên của Tập đoàn Stavian, vừa nhận được giấy chứng nhận đăng ký đầu tư cho dự án tổ hợp tái chế nhựa Stavian tại Khu Kinh tế Nghi Sơn, tỉnh Thanh Hóa. Tổ hợp này được thiết kế với công nghệ tái chế hiện đại, thân thiện với môi trường, nhằm giảm thiểu phát thải khí nhà kính, tiết kiệm năng lượng và nguồn nước.

Dự án này được trang bị hệ thống tự động hóa cao, đáp ứng các tiêu chuẩn nghiêm ngặt của các thương hiệu tiêu dùng nhanh hàng đầu tại Mỹ và châu Âu. Trong giai đoạn đầu, tổ hợp có công suất dự kiến khoảng 17.000 tấn mỗi năm, với mục tiêu chính là tái chế chai nhựa PET sau tiêu dùng thành hạt nhựa rPET chất lượng cao. Sản phẩm này đạt tiêu chuẩn sử dụng trong ngành đóng chai thực phẩm và sẽ được cung cấp cho các tập đoàn đa quốc gia cũng như thương hiệu lớn trong ngành nước giải khát và bao bì.

Một trong những mục tiêu quan trọng của dự án là góp phần thúc đẩy mô hình kinh tế tuần hoàn tại Việt Nam. Tổ hợp dự kiến sẽ bắt đầu vận hành trong quý I năm 2027, tạo ra nguồn nguyên liệu ổn định và góp phần thay thế nhựa nguyên sinh nhập khẩu. Ngoài ra, dự án cũng hướng đến khuyến khích tái chế trong cộng đồng và hỗ trợ xây dựng hệ sinh thái phân loại, thu gom và xử lý rác thải nhựa hiệu quả.

Với khả năng xử lý hàng trăm triệu chai nhựa sau tiêu dùng tại Việt Nam mỗi năm, tổ hợp tái chế này dự kiến sẽ mang lại tác động tích cực đáng kể đến môi trường. Cụ thể, dự án có thể giúp giảm phát thải hơn 30.000 tấn CO₂ tương đương mỗi năm so với việc sử dụng nhựa nguyên sinh. Điều này không chỉ góp phần vào nỗ lực bảo vệ môi trường mà còn hỗ trợ Việt Nam trong việc thực hiện các mục tiêu về giảm phát thải khí nhà kính và phát triển bền vững.

Thông tin về dự án tổ hợp tái chế nhựa Stavian có thể được tìm hiểu thêm tại trang web chính thức của Tập đoàn Stavian hoặc các nguồn tin cậy khác liên quan đến đầu tư và phát triển bền vững.

Việc giảm phát thải carbon không chỉ là một vấn đề môi trường mà còn là một bài toán tài chính và quản trị dài hạn đối với các doanh nghiệp. Hiện nay, không chỉ các nhà máy xi măng hay sắt thép thải khói đen nghịt cần giảm phát thải, mà du lịch và nông nghiệp cũng bị áp chuẩn phát thải để tiến tới mục tiêu Net Zero toàn cầu, trong đó cam kết của Việt Nam vào năm 2050.

Xu hướng “xanh hóa” trong ngành du lịch đang ngày càng trở nên phổ biến. Ông Trần Minh Tiến, Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Net Zero Carbon, cho biết các khách sạn, đặc biệt là khách sạn 4-5 sao, đang đối mặt với yêu cầu trung hòa carbon theo công bố của châu Âu và các hiệp hội liên quan. Từ năm 2027, nếu các khách sạn không trở thành khách sạn xanh (Green Hotel), họ có thể bị loại khỏi danh sách của nhiều nền tảng đặt phòng như Agoda, Booking và các nền tảng du lịch lớn.

Một khảo sát của nền tảng đặt phòng nổi tiếng Booking.com cho thấy 93% du khách ưu tiên lựa chọn dịch vụ du lịch xanh, nghĩa là thân thiện với môi trường, sử dụng năng lượng tái tạo hoặc giảm thiểu chất thải nhựa. Trước xu hướng du lịch xanh đang tăng mạnh như hiện nay, khách sạn không còn lựa chọn ‘nên’ hay ‘không nên’, mà buộc phải chuyển đổi xanh nếu muốn tồn tại.

Ông Nguyễn Huỳnh Thanh Phong, Giám đốc bộ phận bền vững tại Bureau Veritas Việt Nam, cho biết báo cáo năm ngoái của Booking.com cho thấy 76% du khách quốc tế muốn lựa chọn dịch vụ thân thiện với môi trường và 43% sẵn sàng chi trả nhiều hơn cho trải nghiệm bền vững. Các nền tảng đặt phòng lớn như Booking.com đã bắt đầu áp dụng nhãn “Travel sustainable”. Mục tiêu của nhãn này là giúp khách du lịch nhận biết những cơ sở lưu trú áp dụng các giải pháp thân thiện với môi trường và phát triển bền vững.

Để đạt mục tiêu Net Zero năm 2050, doanh nghiệp cần triển khai đồng bộ từ tiết kiệm năng lượng, quản lý rác thải đến bù đắp carbon. Đây là gánh nặng không nhỏ với các khách sạn vừa và nhỏ vốn hạn chế về nguồn lực và công nghệ.

Nói về lợi ích khi “xanh hóa” khách sạn, ông Tiến cho biết việc chuyển đổi sang vận hành xanh mang lại nhiều lợi ích như giảm chi phí dài hạn nhờ tiết kiệm điện, nước và tối ưu hóa quản lý tài nguyên. Ngoài ra, doanh nghiệp còn tăng sức hút với du khách khi đáp ứng xu hướng du lịch bền vững; đồng thời tăng uy tín thương hiệu và cơ hội hợp tác với đối tác quốc tế.

Việc chuyển đổi xanh không chỉ giới hạn trong ngành du lịch, mà còn mở rộng sang ngành nông nghiệp, nông dân, một lĩnh vực tưởng chừng ít liên quan nhưng lại phát thải lớn. Nếu khách sạn chịu áp lực từ các chuẩn mực quốc tế như “Travel sustainable”, thì ngành trồng lúa cũng đang đối diện bài toán giảm phát thải khí metan.

Ông Tiến cho biết với mô hình trồng lúa ướt – khô xen kẽ, nông dân vừa tăng năng suất, vừa giảm chi phí đầu vào. Lượng phân bón có thể giảm 10-20%, thuốc trừ sâu giảm 50%, thậm chí một số vụ giảm đến 70% thuốc bảo vệ thực vật. Ngoài ra, lượng khí metan phát thải cũng giảm đáng kể vì thời gian ngập nước chỉ còn 60 ngày, bởi lúa được luân phiên xen kẽ 15 ngày nước, 15 ngày khô.

Trong bối cảnh nhu cầu giảm phát thải khí nhà kính ngày càng cấp thiết, “công viên carbon” do ông Tiến cùng các doanh nghiệp khác tổ chức được ra đời với chiến lược hướng đến trung hòa carbon cho các doanh nghiệp đồng hành cùng mục tiêu Net Zero vào năm 2050 của Việt Nam. Công viên carbon được xây dựng không chỉ nhằm giải quyết bài toán phát thải của từng doanh nghiệp, mà còn mở ra một cộng đồng hợp tác.

Mạng lưới Đầu tư Tác động Toàn cầu (GIIN) đã ra mắt một khuôn khổ đầu tư giải pháp khí hậu mới, nhằm hỗ trợ các chủ sở hữu tài sản điều hướng danh mục đầu tư của họ phù hợp với các mục tiêu khí hậu toàn cầu và lộ trình giảm phát thải. Khung đầu tư này được giới thiệu trong Tuần lễ Hành động vì Khí hậu tại London, cung cấp một lộ trình cụ thể cho các nhà đầu tư để lựa chọn các chiến lược đầu tư vừa đảm bảo lợi nhuận tài chính vừa đóng góp vào việc hạn chế mức tăng nhiệt độ toàn cầu dưới 2°C.

Khung đầu tư giải pháp khí hậu của GIIN tập trung vào việc mở rộng các công nghệ và tài sản giúp cắt giảm phát thải trên quy mô toàn nền kinh tế. Đây là một cách tiếp cận khác biệt so với các chiến lược khí hậu thông thường, vốn chỉ tập trung vào giảm phát thải của danh mục đầu tư. Khung hướng dẫn này bao gồm hai trụ cột chính. Thứ nhất, nó cung cấp các khái niệm nền tảng để phân biệt đầu tư giải pháp khí hậu với các chiến lược ESG (Môi trường, Xã hội và Quản trị) hoặc thích ứng. Thứ hai, nó đưa ra các tiêu chí đánh giá áp dụng cho mọi loại tài sản, bao gồm bốn yếu tố chính: luận điểm khí hậu, định lượng, ưu tiên hóa và quản trị bất định.

Những tiêu chí này giúp đảm bảo rằng các khoản đầu tư không chỉ mang lại lợi nhuận tài chính mà còn đóng góp vào việc giảm phát thải khí nhà kính và chuyển dịch sang nền kinh tế carbon thấp. Ông Sean Gilbert, Giám đốc mạng lưới nhà đầu tư của GIIN, cho biết khung hướng dẫn này mở ra con đường để các nhà đầu tư xác định các chiến lược vừa mang lại lợi nhuận tài chính vừa có chủ đích xây dựng danh mục đầu tư thực hiện các mục tiêu khí hậu toàn cầu. Với cách tiếp cận có chủ đích, khung giúp nhận diện các khoản đầu tư mang tính chuyển đổi và thúc đẩy quá trình chuyển dịch sang nền kinh tế carbon thấp.

Khung hướng dẫn này đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng từ các nhà đầu tư về những công cụ đơn giản, dễ sử dụng để đánh giá tính đáng tin cậy của các cơ hội đầu tư xanh mà không cần kiến thức sâu về khoa học khí hậu hay mô hình thị trường. Đại diện của GIIN nhấn mạnh rằng đầu tư khí hậu cần vượt qua những nhãn mác bề ngoài để hướng tới các giải pháp thực chất, tạo ra tác động hệ thống và lâu dài cho mục tiêu khí hậu toàn cầu. Bằng cách áp dụng khung hướng dẫn này, các nhà đầu tư có thể đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ quá trình chuyển dịch sang nền kinh tế carbon thấp và đạt được các mục tiêu khí hậu toàn cầu.

GIIN hy vọng rằng khung hướng dẫn này sẽ trở thành một công cụ hữu ích cho các nhà đầu tư trên toàn cầu, giúp họ đưa ra quyết định đầu tư thông minh và có trách nhiệm với môi trường. Thông qua việc áp dụng các tiêu chí đánh giá và lựa chọn chiến lược đầu tư phù hợp, các nhà đầu tư có thể đóng góp vào việc xây dựng một tương lai bền vững và giảm thiểu tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu. Để biết thêm thông tin về khung hướng dẫn đầu tư giải pháp khí hậu của GIIN, vui lòng truy cập https://www.giin.org/.