Một người đàn ông đến từ Anh Quốc đã trải qua một sự thay đổi đáng kinh ngạc về sức khỏe và lối sống sau khi loại bỏ thực phẩm siêu chế biến khỏi chế độ ăn uống hàng ngày của mình. Steffan Rhys, một phóng viên người Anh, đã quyết định thực hiện một thử nghiệm cá nhân bằng cách loại bỏ hoàn toàn đường và thực phẩm siêu chế biến khỏi chế độ ăn của mình từ tháng 1/2024. Trước đó, anh cảm thấy cơ thể mình ì ạch, mệt mỏi và chướng bụng sau kỳ nghỉ lễ.

Việc từ bỏ thực phẩm siêu chế biến không hề khó khăn đối với Steffan Rhys. Theo định nghĩa của các chuyên gia, thực phẩm siêu chế biến là những loại thực phẩm chứa thành phần không xuất hiện trong căn bếp gia đình hoặc đã trải qua quy trình xử lý công nghiệp phức tạp. Bác sĩ người Anh Chris Van Tulleken cho biết, nếu một sản phẩm được bọc trong nhựa hay nilon và có ít nhất một thành phần lạ với căn bếp thông thường, đó là thực phẩm siêu chế biến.

Sau 18 tháng áp dụng chế độ ăn không UPF (thực phẩm siêu chế biến), Steffan Rhys đã nhận thấy 4 thay đổi lớn. Thứ nhất, anh đã giảm khoảng 10kg. Thực phẩm siêu chế biến thường chứa nhiều calo, giàu đường, muối hoặc chất béo không lành mạnh nhưng lại nghèo dinh dưỡng.

Thứ hai, việc tập luyện đã trở nên dễ dàng hơn đối với Steffan Rhys. Trong suốt 18 tháng qua, anh không hề tăng tần suất tập luyện, nhưng anh nhận thấy cơ thể mình thích nghi với vận động tốt hơn rõ rệt. Anh đã đạt ba kỷ lục cá nhân ở cự ly half-marathon và hai lần phá kỷ lục 10 km của chính mình.

Thứ ba, Steffan Rhys đã khám phá ra nhiều hương vị mới lạ và bắt đầu gắn bó với những thực phẩm trước kia gần như không đụng tới như đậu gà, đậu bơ, đậu lăng, các loại hạt và sữa chua Hy Lạp.

Thứ tư, anh hiểu rõ những gì mình đang ăn và đã thay đổi hoàn toàn cách nhìn nhận thực phẩm. Anh không muốn tiếp tục chi tiền cho các tập đoàn thực phẩm lớn với cách tiếp cận mang tính thao túng.

Bữa ăn điển hình trong ngày của Steffan Rhys rất đơn giản và giàu dinh dưỡng. Bữa sáng của anh gồm sữa chua Hy Lạp kèm các loại hạt và trái cây tươi. Bữa trưa thường gồm đậu lăng nấu với nhiều loại rau và một phần sốt tự làm từ đậu gà hoặc đậu bơ. Bữa tối ưu tiên các loại cá trắng như cá tuyết, cá basa, hoặc cá hồi, ăn kèm đậu bơ hoặc đậu gà trộn với hành tây, lá bạc hà và nước cốt chanh.

Việc loại bỏ thực phẩm siêu chế biến khỏi chế độ ăn uống hàng ngày đã giúp Steffan Rhys có một cuộc sống khỏe mạnh hơn và yêu thích hơn hương vị tự nhiên của thực phẩm.

Loãng xương hiện nay không còn là một bệnh lý chỉ gặp ở người cao tuổi. Ngày càng nhiều người trẻ mắc phải tình trạng này do chế độ ăn uống thiếu hụt canxi và vitamin D, lối sống ít vận động cũng như ăn uống mất cân đối hoặc kiêng khem không đúng cách. Theo ThS.BS Nguyễn Thị Ánh Ngọc từ khoa Cơ xương khớp, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, loãng xương là tình trạng mật độ khoáng chất trong xương giảm dần dẫn đến xương yếu và giòn, dễ gãy.

Quá trình loãng xương diễn ra âm thầm và không có dấu hiệu rõ ràng nên dễ bị bỏ qua. Người bệnh thường chỉ phát hiện bệnh khi đã có biến chứng như đau lưng mạn tính, giảm chiều cao hoặc gãy xương. Việt Nam là một trong những quốc gia có tỷ lệ loãng xương cao. Một kết quả tầm soát mật độ xương gần 100.000 người từ năm 2023-2024 của Viện Dinh dưỡng Quốc gia cho thấy có đến 50% người từ 40 tuổi trở lên có nguy cơ loãng xương, trong đó 27% đã bị loãng xương thực sự.

Đáng chú ý, khoảng 10% phụ nữ và 7% nam giới từ 20 đến 50 tuổi cũng đã mắc bệnh. Một số trường hợp điển hình đã được ghi nhận tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh. Chị Hạnh, 28 tuổi, sau khi sinh con, đã bị gãy xương chậu do loãng xương nặng và thiếu vitamin D nghiêm trọng. Nguyên nhân là do chị không bổ sung canxi và vitamin D trong thời gian mang thai và cho con bú, cùng với chế độ ăn uống thất thường và ít tiếp xúc ánh nắng.

Tương tự, anh Hùng, 36 tuổi, ăn chay trường và ít vận động đã dẫn đến thiếu canxi và vitamin D, mật độ xương thấp. Những trường hợp này cho thấy loãng xương có thể gặp ở bất kỳ độ tuổi nào nếu không chú ý đến chế độ ăn uống và lối sống. BS Ngọc nhấn mạnh rằng canxi và vitamin D là những chất thiết yếu cho sức khỏe xương. Thiếu hụt những chất này có thể dẫn đến mất xương và loãng xương sớm.

Nhu cầu canxi khuyến nghị cho người trưởng thành là khoảng 1.000-1.200 mg mỗi ngày. Tuy nhiên, khẩu phần ăn thông thường của người Việt không cung cấp đủ. Phòng ngừa mất xương cần bắt đầu từ sớm. Một chế độ ăn cân bằng, giàu canxi và vitamin D, kết hợp với vận động thể lực đều đặn, có thể giúp duy trì sức khỏe xương.

Đối với người trẻ, cần có chế độ ăn uống hợp lý, không kiêng khem sai cách. Phụ nữ mang thai và cho con bú cần được hướng dẫn bổ sung vi chất phù hợp. Những nhóm nguy cơ cao nên kiểm tra mật độ xương định kỳ, bao gồm phụ nữ trên 65 tuổi, nam giới trên 70 tuổi, người từng gãy xương bất thường, người mắc các bệnh mạn tính hoặc đang dùng thuốc ảnh hưởng đến xương.

Chẩn đoán sớm, can thiệp kịp thời và duy trì lối sống lành mạnh là ba yếu tố quan trọng giúp người trẻ phòng tránh và điều trị hiệu quả bệnh loãng xương từ sớm. Như vậy, mỗi người cần có nhận thức đúng đắn về bệnh loãng xương và tích cực phòng ngừa để bảo vệ sức khỏe xương của mình. Thông tin thêm về bệnh loãng xương có thể được tìm hiểu tại https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/osteoporosis và các nguồn y tế uy tín khác.