Bộ Y tế đang lấy ý kiến về dự thảo Luật An toàn thực phẩm sửa đổi, trong đó đề xuất áp dụng tiêu chuẩn quốc tế cho sản xuất thực phẩm dành cho trẻ em dưới 36 tháng tuổi. Điều này nhằm đảm bảo chất lượng và an toàn cho sản phẩm dinh dưỡng quan trọng này.

Cụ thể, các cơ sở sản xuất thực phẩm bảo vệ sức khỏe, thực phẩm dùng cho chế độ ăn đặc biệt, sản phẩm dinh dưỡng cho trẻ đến 36 tháng tuổi, thực phẩm bổ sung và nhóm có nguy cơ cao bắt buộc áp dụng một trong các tiêu chuẩn quốc tế về an toàn thực phẩm. Các tiêu chuẩn này bao gồm tiêu chuẩn thực hành tốt sản xuất thực phẩm, nguyên liệu làm thực phẩm (GMP); Hệ thống phân tích mối nguy và điểm kiểm soát tới hạn (HACCP); Hệ thống quản lý an toàn thực phẩm ISO; Tiêu chuẩn thực phẩm quốc tế (IFS); Tiêu chuẩn toàn cầu về an toàn thực phẩm (BRC); Chứng nhận hệ thống an toàn thực phẩm (FSSC) hoặc tương đương.

Việc áp dụng tiêu chuẩn quốc tế cho sản xuất thực phẩm trẻ em dưới 36 tháng tuổi là cần thiết để đảm bảo chất lượng và an toàn cho sản phẩm dinh dưỡng quan trọng này. Dự thảo cũng bổ sung quy định truy xuất nguồn gốc và kiểm soát quảng cáo. Các sản phẩm nguy cơ cao và trung bình sẽ phải đăng ký lưu hành, và chủ sở hữu số đăng ký phải chịu trách nhiệm quản lý sản phẩm trong toàn bộ quá trình từ sản xuất, nhập khẩu đến lưu thông.

Người tiêu dùng cũng sẽ có quyền truy xuất nguồn gốc thực phẩm khi có yêu cầu, không chỉ khi có yêu cầu từ cơ quan quản lý hoặc khi phát hiện sản phẩm không an toàn. Dự luật cũng nghiêm cấm các hành vi quảng cáo sai sự thật, gây nhầm lẫn và yêu cầu công khai mối quan hệ tài trợ khi sử dụng người có ảnh hưởng để quảng cáo.

Dự án Luật An toàn thực phẩm sửa đổi dự kiến được Chính phủ trình Quốc hội tại kỳ họp tháng 10 tới. Mục tiêu của dự luật là tăng cường an toàn thực phẩm và bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng.

Trước đó, tại trang tin điện tử của Bộ Y tế, cơ quan này đã nhiều lần nhấn mạnh về tầm quan trọng của việc đảm bảo an toàn thực phẩm, đặc biệt là với các sản phẩm dành cho trẻ em.

Các chuyên gia y tế cũng nhiều lần cảnh báo về những nguy hiểm khi sử dụng thực phẩm không an toàn, đặc biệt là với trẻ em dưới 36 tháng tuổi. Việc áp dụng tiêu chuẩn quốc tế cho sản xuất thực phẩm trẻ em dưới 36 tháng tuổi là một bước quan trọng để giảm thiểu rủi ro và đảm bảo chất lượng sản phẩm.

Thành phố Hồ Chí Minh đang đẩy mạnh các biện pháp nhằm đảm bảo chất lượng thực phẩm an toàn từ các vùng nguyên liệu, với mục tiêu chính là duy trì nguồn cung ổn định và đáng tin cậy cho người dân thành phố. Trong nỗ lực này, tỉnh Lâm Đồng, một trong những khu vực cung ứng nông sản, rau, hoa và trái cây an toàn chủ lực cho TPHCM, đang đóng vai trò quan trọng.

Sự phối hợp giữa hai địa phương đang tập trung vào việc thiết lập một chuỗi cung ứng thực phẩm chặt chẽ, bao gồm các khâu sản xuất, thu hoạch, vận chuyển và tiêu thụ. Qua đó, các sản phẩm thực phẩm đến tay người tiêu dùng đều đạt chuẩn an toàn vệ sinh thực phẩm. Việc tăng cường kiểm soát từ đầu nguồn được kỳ vọng sẽ góp phần nâng cao chất lượng an toàn thực phẩm, bảo vệ sức khỏe cộng đồng và xây dựng niềm tin của người tiêu dùng đối với các sản phẩm nông nghiệp.

Để triển khai các biện pháp này, các cơ quan chức năng của thành phố và tỉnh Lâm Đồng đang tích cực phối hợp trong việc giám sát và kiểm tra các hoạt động sản xuất và cung ứng thực phẩm. Đặc biệt, việc ứng dụng công nghệ trong quản lý và truy xuất nguồn gốc thực phẩm đang được đẩy mạnh, giúp tăng cường tính minh bạch và đáng tin cậy của chuỗi cung ứng.

Các chuyên gia đánh giá rằng, việc hợp tác giữa các địa phương trong việc đảm bảo an toàn thực phẩm không chỉ giúp nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân mà còn góp phần thúc đẩy sự phát triển bền vững của ngành nông nghiệp. Ngoài ra, người dân cũng được khuyến khích tham gia vào quá trình giám sát và báo cáo các trường hợp vi phạm về an toàn thực phẩm, qua đó hỗ trợ các cơ quan chức năng trong việc quản lý và kiểm soát chất lượng thực phẩm trên thị trường.

Trước những nỗ lực của các cấp chính quyền và các bên liên quan, người dân thành phố Hồ Chí Minh có thể yên tâm về nguồn cung thực phẩm an toàn và chất lượng trong thời gian tới. Sự hợp tác chặt chẽ giữa các địa phương và các bên liên quan sẽ tiếp tục là chìa khóa để duy trì và nâng cao chất lượng an toàn thực phẩm, đáp ứng nhu cầu của người dân và góp phần xây dựng một cộng đồng khỏe mạnh và bền vững.

Thời gian gần đây, hàng loạt vụ việc sữa giả, thực phẩm chức năng kém chất lượng bị phanh phui đã phơi bày những lỗ hổng nghiêm trọng trong công tác quản lý chất lượng thực phẩm. Nhiều sản phẩm được phép lưu hành chỉ dựa trên hồ sơ, doanh nghiệp tự công bố và tự chịu trách nhiệm, trong khi khâu kiểm nghiệm thực tế gần như bị bỏ qua. Cơ chế hậu kiểm được áp dụng sau khi sản phẩm đã ra thị trường, song lại không thực hiện thường xuyên, tạo điều kiện để các sản phẩm giả, kém chất lượng dễ dàng “lọt lưới”.

Theo quy định hiện hành, doanh nghiệp chỉ cần nộp hồ sơ công bố chất lượng sản phẩm tới cơ quan chức năng. Sau khi được cấp số tiếp nhận, sản phẩm có thể đưa ra thị trường và doanh nghiệp sẽ hoàn toàn chịu trách nhiệm về tính an toàn. Tuy nhiên, việc hậu kiểm, lấy mẫu sản phẩm trên thị trường để kiểm tra thành phần, chất lượng lại không được tiến hành định kỳ hay rộng khắp. Chính điều này khiến nhiều sản phẩm không hề qua khâu kiểm nghiệm độc lập vẫn ung dung bày bán, trong khi công dụng, thành phần được kê khai lại “hào nhoáng” một cách dễ dàng trên giấy tờ.

Thực trạng này tạo ra kẽ hở lớn cho hành vi gian dối. Doanh nghiệp có thể cố tình giảm tỷ lệ hoạt chất, phóng đại công dụng nhằm cắt giảm chi phí và thu lợi bất chính. Vụ việc sữa giả quy mô lớn bị phát hiện vào tháng 4/2025 là ví dụ điển hình. Gần 600 loại sản phẩm bị xác định không đạt chất lượng như công bố, có mẫu chỉ chứa 50-70% hàm lượng dinh dưỡng, thậm chí có sản phẩm hoàn toàn không chứa thành phần đã quảng cáo. Điều đáng nói là tất cả những sản phẩm này đều đã được cấp phép lưu hành, nghĩa là quá trình thẩm định chỉ dừng lại ở hồ sơ mà không hề có kiểm nghiệm thực tế nào.

Không chỉ dừng lại ở sữa, tình trạng này còn lan sang các loại thực phẩm chức năng. Trên thị trường, không khó để bắt gặp những sản phẩm được giới thiệu có công dụng như thuốc điều trị: hỗ trợ chữa ung thư, tiểu đường, tăng chiều cao, sinh lý… Những lời quảng cáo này phần lớn không được kiểm chứng. Người tiêu dùng, trong khi mong mỏi tìm kiếm giải pháp cho sức khỏe, lại dễ bị đánh lừa bởi thông tin mập mờ. Sự nhập nhèm giữa thực phẩm chức năng và thuốc điều trị có thể khiến người bệnh từ chối điều trị y khoa chính thống, dẫn đến hậu quả nghiêm trọng.

Tình trạng công bố chất lượng trên giấy nhưng không có kiểm tra thực tế đang làm suy yếu toàn bộ hệ thống kiểm soát chất lượng. Trong khi đó, ở nhiều quốc gia phát triển, sản phẩm trước khi được lưu hành bắt buộc phải trải qua kiểm nghiệm độc lập về độ an toàn, hiệu quả và chất lượng. Các cơ sở sản xuất cũng phải tuân thủ chuẩn GMP, truy xuất được nguồn gốc nguyên liệu и đảm bảo chất lượng ở mọi khâu trong chuỗi cung ứng. Sự chặt chẽ trong quản lý giúp các nước này kiểm soát tốt hơn nguy cơ từ hàng giả, hàng kém chất lượng.

Trước thực trạng đáng lo ngại trên, Chính phủ đã có những động thái mạnh mẽ nhằm siết chặt quản lý thị trường. Mới đây, Nghị quyết số 205/NQ-CP được ban hành với yêu cầu rõ ràng: Tăng cường kiểm tra, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm trong sản xuất, kinh doanh hàng giả, hàng nhập lậu, đặc biệt là các mặt hàng thiết yếu như sữa, thuốc và thực phẩm. Lực lượng quản lý thị trường toàn quốc được giao trọng trách triển khai quyết liệt chỉ đạo này, nhằm dẹp bỏ tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ và kinh doanh hàng không rõ nguồn gốc.

Thông điệp được truyền đi là rất rõ ràng: Không còn vùng xám cho những hành vi trục lợi từ sản phẩm ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe cộng đồng. Trong bối cảnh người tiêu dùng liên tiếp bị mất niềm tin bởi các vụ việc hàng giả bị phát hiện, sự quyết liệt từ Chính phủ là điều cần thiết để trấn an dư luận và tạo điểm tựa pháp lý cho lực lượng chức năng.

Đã đến lúc phải bịt kín những kẽ hở trong quy trình cấp phép sản phẩm thực phẩm chức năng, sữa bột и các mặt hàng nhạy cảm khác. Cần quy định bắt buộc kiểm nghiệm chất lượng thực tế trước và sau khi cấp phép, đồng thời tăng cường hậu kiểm định kỳ. Chỉ khi chất lượng được kiểm soát chặt chẽ từ gốc đến ngọn, niềm tin người tiêu dùng mới có thể được khôi phục и môi trường kinh doanh mới thực sự lành mạnh.