Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội gần đây đã ghi nhận trường hợp của bé trai Tâm, 15 tuổi, người đã tăng hơn 10 kg trong vòng nửa năm và được chẩn đoán béo phì độ một, cùng với các vấn đề sức khỏe liên quan như rối loạn chuyển hóa và gan nhiễm mỡ. Khi đến khám, Tâm có chiều cao 1,58 m và cân nặng hơn 77 kg, với lượng mỡ nội tạng lên tới 150 cm2, vượt quá ngưỡng an toàn là dưới 100 cm2.

TS.BS Lê Bá Ngọc, Phó giám đốc Trung tâm Kiểm soát cân nặng và Điều trị béo phì, đã chỉ ra rằng Tâm có nguy cơ cao mắc các bệnh mạn tính nghiêm trọng nếu không điều trị tích cực, điều này có thể ảnh hưởng đến chất lượng sống, tuổi thọ và sức khỏe sinh sản sau này. Bác sĩ Ngọc giải thích rằng mỡ thừa không chỉ ảnh hưởng đến chức năng cơ – xương – khớp mà còn tăng nguy cơ thoái hóa sớm và giảm linh hoạt khi vận động.

Hơn nữa, mỡ nội tạng vượt ngưỡng an toàn đồng nghĩa với việc cơ thể đang trong trạng thái viêm mạn tính âm thầm, dễ dẫn đến xơ vữa động mạch, tăng huyết áp, tăng cholesterol máu, kháng insulin – yếu tố gây đái tháo đường type 2. Việc tích tụ mỡ trong gan cũng là dấu hiệu sớm cảnh báo suy giảm chức năng gan.

Tâm đã được điều trị theo mô hình đa chuyên khoa cá thể hóa, bao gồm sử dụng thuốc tiêm giúp kéo dài cảm giác no, cải thiện độ nhạy insulin và kiểm soát glucose máu, giảm mỡ nội tạng. Ngoài ra, bác sĩ cũng chỉ định thêm thuốc cải thiện tình trạng kháng insulin, kiểm soát glucose máu, ngăn ngừa tiến triển thành đái tháo đường type 2.

Cùng với điều trị bằng thuốc, chuyên viên cũng hướng dẫn Tâm về chế độ ăn uống thâm hụt calo nhưng không thiếu chất và tránh ảnh hưởng đến sự phát triển. Tâm cần giảm tiêu thụ tinh bột hấp thu nhanh, ưu tiên thực phẩm giàu chất xơ, đạm nạc và giảm tối đa chất béo bão hòa, thực phẩm nhiều đường. Đồng thời, Tâm cũng được chỉ định tập luyện tăng dần theo sự thích nghi của cơ thể để thúc đẩy trao đổi chất.

Sau gần một tháng điều trị béo phì, Tâm đã giảm 6 kg, chỉ số BMI giảm từ 31 xuống 28,5, tỷ lệ mỡ cơ thể giảm song không bị mất cơ hay mất nước, chỉ số glucose trong máu cũng cải thiện.

Theo bác sĩ Ngọc, mô hình điều trị đa chuyên khoa cá thể hóa không chỉ giúp Tâm giảm cân bền vững mà còn điều trị các rối loạn chuyển hóa đi kèm, ngăn nguy cơ mắc nhiều bệnh mạn tính nguy hiểm từ khi còn rất trẻ.

Bác sĩ cũng khuyến cáo phụ huynh nên đưa trẻ đi khám nếu có biểu hiện như tăng cân nhanh, mệt mỏi, ngại vận động. Phụ huynh không nên tự ý cho con dùng thuốc giảm cân hoặc áp dụng chế độ ăn kiêng cực đoan, tập luyện khắc nghiệt, vì những biện pháp này có thể gây rối loạn chuyển hóa, ảnh hưởng đến sự phát triển thể chất và tinh thần của trẻ, làm tăng nguy cơ thiếu hụt vi chất, suy dinh dưỡng, rối loạn nội tiết, mất khối cơ…

Ông Bruce, 60 tuổi, đến từ Australia, vừa trải qua một cuộc phẫu thuật thay khớp háng tại Việt Nam để điều trị tình trạng hoại tử chỏm xương đùi giai đoạn cuối. Trước đó, ông đã phải chịu đựng chứng bệnh này trong nhiều năm và đã điều trị bằng thuốc giảm đau. Tuy nhiên, tình trạng của ông đã trở nên nghiêm trọng hơn khi chỏm xương đùi dính vào khớp háng, gây cứng khớp và đau nhiều.

Do lịch phẫu thuật tại Australia phải chờ đợi ít nhất một năm, ông Bruce đã quyết định đến Việt Nam để điều trị. ThS.BS.CKI Lê Đình Khoa, Trưởng khoa Tái tạo khớp, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho biết ông Bruce cần thay khớp háng để phục hồi khả năng đi lại. Vì người bệnh chỉ ở lại Việt Nam trong hai tuần, quá trình phẫu thuật và phục hồi cần phải nhanh chóng và hiệu quả.

Bác sĩ Lê Đình Khoa đã quyết định thực hiện phẫu thuật thay khớp háng theo đường mổ ABMS ít xâm lấn. Phương pháp này không cắt cơ như kỹ thuật truyền thống mà vén cơ mông nhỡ và cơ căng mạc đùi, đi vào khoảng giữa các cơ để tiếp cận khớp háng. Sau đó, bác sĩ loại bỏ các mô bị tổn thương, lấy khớp háng hư hỏng khỏi cơ thể và thay khớp háng nhân tạo vào.

Phương pháp này bảo tồn gần như nguyên vẹn các cơ xung quanh khớp nên người bệnh ít đau, ít mất máu và phục hồi nhanh hơn, hạn chế tối đa nguy cơ trật khớp và tổn thương dây thần kinh. Phần mềm TraumaCad chuyên dụng giúp bác sĩ lựa chọn cấu hình khớp phù hợp nhất để sau mổ người bệnh đi lại, vận động tự nhiên như bình thường.

Sau phẫu thuật, ông Bruce đã được tập phục hồi chức năng cá thể hóa để đẩy nhanh tốc độ phục hồi. Chỉ sau hai tuần, ông đã bay về nước trong tình trạng sức khỏe tốt, bước đi nhanh hơn. Ông Bruce có thể thực hiện gần như mọi sinh hoạt thường ngày và thực hiện các động tác như ngồi xổm, vắt chéo chân.

Hoại tử chỏm xương đùi là tình trạng các mạch máu nuôi dưỡng tế bào xương ở vùng khớp háng bị đứt hay chèn ép, thiếu máu, thiếu oxy và chết dần. Ở giai đoạn cuối, phẫu thuật là phương pháp tối ưu để người bệnh khôi phục vận động, ngăn ngừa nguy cơ tàn phế.

Hiện nay, thay khớp háng nhân tạo điều trị hoại tử chỏm xương đùi đã trở thành phẫu thuật thường quy tại nhiều bệnh viện ở Việt Nam, trong đó có Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh. Các kỹ thuật thay khớp háng tiên tiến, ít xâm lấn khác trên thế giới cũng được sử dụng thường xuyên, giúp người bệnh phục hồi nhanh chóng và có thể đi lại và xuất viện chỉ sau 1-2 ngày.