Thời gian gần đây, một loạt vụ lừa đảo nhắm vào học sinh, sinh viên đã được phát hiện, cho thấy sự tinh vi và táo bạo của tội phạm. Những kẻ lừa đảo không chỉ nhắm vào tâm lý của nạn nhân mà còn lợi dụng sự hoảng loạn của người thân để thực hiện các hành vi tống tiền.

Một trong những vụ việc mới nhất là trường hợp của M., một nữ sinh 18 tuổi tại quận Hà Đông, Hà Nội. M. bị một kẻ lừa đảo tự xưng là đại diện của một tổ chức giáo dục nước ngoài, dụ dỗ tham gia một chương trình trao đổi sinh viên quốc tế giả mạo. Kẻ lừa đảo yêu cầu M. gửi sao kê 500 triệu đồng để hoàn tất hồ sơ du học. Khi M. tin tưởng và làm theo hướng dẫn, kẻ lừa đảo còn yêu cầu M. nhắn tin giả vờ rằng mình bị bắt cóc để khiến gia đình hoảng loạn và chuyển tiền ngay lập tức.

Rất may, Công an phường Hà Đông đã vào cuộc kịp thời và phát hiện M. đang ở trong một nhà nghỉ, tinh thần hoảng loạn và hoàn toàn tin rằng mình đang tham gia chương trình kiểm tra an ninh tài chính.

Không chỉ có vậy, tại phường Việt Hưng, Hà Nội, một nữ sinh khác (sinh năm 2007) cũng trở thành nạn nhân của một vụ lừa đảo tương tự. Một kẻ lừa đảo giả danh cán bộ công an gọi điện, thông báo thẻ căn cước công dân của em bị lợi dụng trong một đường dây rửa tiền. Quá hoảng loạn, nữ sinh bị yêu cầu khai báo tài khoản cá nhân, xóa các ứng dụng mạng xã hội và giữ lại duy nhất ứng dụng Zoom để làm việc với cơ quan chức năng.

Qua video call, kẻ lừa đảo mặc sắc phục công an, đưa thẻ ngành qua màn hình và thao túng tâm lý em đến mức phải tự quay clip khỏa thân để chứng minh không giấu tang vật, xác minh đặc điểm nhận dạng. Đỉnh điểm là lúc nữ sinh bị yêu cầu vào nhà nghỉ một mình, cắt đứt liên lạc với gia đình để quay video khỏa thân.

Tương tự, tại Ninh Bình, một thiếu nữ sinh tên Đ.T.K.P. (sinh năm 2007) cũng trở thành nạn nhân của trò lừa đảo tương tự. Nhận cuộc gọi từ người tự xưng là công an, em bị dẫn dắt từng bước từ việc cài ứng dụng Zoom, nhận quyết định bắt giữ giả mạo, đến yêu cầu tìm một nhà nghỉ kín đáo để làm việc riêng.

Những chiêu thức lừa đảo này ngày càng trở nên tinh vi và phổ biến. Các đối tượng lừa đảo thường giả danh công an hoặc cán bộ giáo dục, tạo vỏ bọc pháp lý đáng tin cậy. Chúng sử dụng Zoom, gọi video mặc sắc phục, đưa thẻ ngành, làm giả giấy tờ để tăng độ tin cậy.

Chúng cũng thao túng tâm lý nạn nhân bằng thông tin liên quan đến án hình sự hoặc cơ hội du học danh giá. Buộc nạn nhân cách ly gia đình, vào nhà nghỉ, tự chụp ảnh nhạy cảm hoặc giả vờ bị bắt cóc; gửi clip, ảnh cho người thân, ép chuyển tiền trong thời gian ngắn bằng áp lực tâm lý mạnh.

Lực lượng chức năng khuyến cáo người dân, đặc biệt là học sinh, sinh viên và phụ huynh cần cẩn thận và tỉnh táo trước những tình huống này. Không tin tuyệt đối vào các cuộc gọi từ người lạ tự xưng công an, viện kiểm sát, tòa án. Cơ quan chức năng không bao giờ yêu cầu làm việc qua Zoom hoặc mạng xã hội.

Không cài ứng dụng lạ, không cung cấp thông tin cá nhân, tài khoản ngân hàng cho người không quen biết. Luôn giữ liên lạc với người thân, báo ngay cho công an nếu có dấu hiệu nghi vấn. Tìm hiểu kỹ các chương trình du học, học bổng, xác minh qua lãnh sự quán, website chính thống.

Chiều ngày 24/7, tại cuộc Họp báo thường kỳ Quý II/2025 của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Cục trưởng Cục Phát thanh, Truyền hình và Thông tin điện tử Lê Quang Tự Do đã cung cấp thông tin về các nỗ lực của Bộ trong việc ngăn chặn và gỡ bỏ các nội dung vi phạm trên các nền tảng mạng xã hội.

Trong 6 tháng năm 2025, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã thực hiện việc chặn và gỡ bỏ hàng chục nghìn nội dung vi phạm trên các nền tảng mạng xã hội như Facebook, YouTube, TikTok, Apple và Google. Ông Lê Quang Tự Do cho biết, khoảng 30.000 tài khoản giả mạo đã được gỡ bỏ, tuy nhiên tình trạng tái diễn vẫn còn phức tạp.

Không chỉ tập trung vào việc gỡ bỏ các nội dung vi phạm, trong 6 tháng năm 2025, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cũng đã cấp mới nhiều giấy phép mạng xã hội, trang thông tin điện tử, trò chơi điện tử. Đồng thời, Bộ cũng phối hợp với các cơ quan chức năng để xử lý các vi phạm trong quảng cáo thực phẩm.

Ông Lê Quang Tự Do cho rằng, thời gian qua, các hình thức lừa đảo trực tuyến đã gia tăng mạnh mẽ cả về quy mô và mức độ tinh vi. Nhiều tài khoản giả mạo đã xuất hiện ở nhiều lĩnh vực khác nhau, từ cơ quan Nhà nước, doanh nghiệp đến người nổi tiếng, với các thủ đoạn ngày càng tinh vi và có tổ chức.

Để ngăn chặn vấn nạn lừa đảo ngày càng tinh vi trên không gian mạng, ông Lê Quang Tự Do cho biết, các cơ quan chức năng đã triển khai nhiều biện pháp quyết liệt. Cục Phát thanh, Truyền hình và Thông tin điện tử đã triển khai các biện pháp kỹ thuật truy vết để chặn và gỡ bỏ các tài khoản giả mạo.

Bên cạnh đó, các cơ quan chức năng cũng tăng cường tuyên truyền để nâng cao nhận thức của người dân. Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, thuộc Bộ Công an đã gửi tin nhắn điện thoại đến từng người dân thông báo về những thủ đoạn mới lừa đảo trên các nền tảng xã hội.

Tuy nhiên, ông Lê Quang Tự Do cũng cho rằng, các biện pháp kỹ thuật chỉ mang tính tạm thời, giải pháp lâu dài và bền vững vẫn là nâng cao ‘sức đề kháng’ của từng người dân trước các hình thức lừa đảo trực tuyến ngày một tinh vi.

Ông Lê Quang Tự Do cũng nhấn mạnh, trong bối cảnh công nghệ mới phát triển quá nhanh chóng và tinh vi, rất cần sự đồng hành của báo chí trong việc phát hiện, cảnh báo sớm các thủ đoạn lừa đảo tinh vi, góp phần ngăn chặn, hạn chế tối đa thiệt hại do lừa đảo mạng gây ra, cùng xây dựng một môi trường mạng an toàn, lành mạnh, đáng tin cậy.