Ngành du lịch Việt Nam đã ghi nhận những con số ấn tượng trong 6 tháng đầu năm nay, với tổng lượng khách du lịch quốc tế ước đạt hơn 10 triệu 664 nghìn lượt khách, tăng 20,7% so với cùng kỳ năm 2024. Du lịch nội địa cũng ước đạt 77,5 triệu lượt khách. Tổng thu từ du lịch ước đạt 518 nghìn tỷ đồng.

Tuy nhiên, ngành du lịch cũng gặp phải một số thách thức về đảm bảo an toàn cho du khách, đặc biệt là sau vụ lật tàu du lịch tại tỉnh Quảng Ninh vừa qua. Ông Phạm Văn Thủy, Phó Cục trưởng Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam, cho biết rằng không chỉ với du lịch biển mà du lịch nói chung đều cần có cảnh báo, khuyến cáo an toàn với du khách. Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam đã có văn bản cụ thể gửi Sở du lịch các địa phương, và đã có 12 địa phương có văn bản chỉ đạo cấp xã phường, các sở ngành.

Bên cạnh đó, vấn đề siết chặt và sửa đổi hành lang pháp lý để tránh ‘lạm phát’ hoa hậu cũng được đặc biệt quan tâm. Trong tháng 6 năm 2025, diễn ra 6 cuộc thi sắc đẹp quy mô lớn, nhỏ, mỗi cuộc lại tìm ra một tân hoa hậu và 2 á hậu, cùng hàng loạt danh hiệu phụ. Phó Cục trưởng Cục Nghệ thuật Biểu diễn, Bộ VHTTDL Trần Hướng Dương cho biết, các cuộc thi sắc đẹp thường được tổ chức vào tháng 6 tháng du lịch mùa hè do UBND các tỉnh thành phố là đơn vị được ủy quyền cấp phép. Cục đã thâm mưu và Nghị định 144 đã giao rất rõ cho các đơn vị cấp tỉnh thành phố.

Để chấn chỉnh hoạt động tổ chức các cuộc thi sắc đẹp, lãnh đạo Cục Nghệ thuật biểu diễn cho biết sẽ trao đổi với lãnh đạo các Sở VHTTDL để đảm bảo các yếu tố được chuẩn xác. Trong quý 3 tới đây, Bộ VHTTDL sẽ tổ chức thực hiện hiệu quả các Nghị quyết của Chính phủ về nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội, Dự toán ngân sách nhà nước năm 2025; cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia năm 2025; mục tiêu tăng trưởng các ngành, lĩnh vực và địa phương bảo đảm mục tiêu tăng trưởng cả nước năm 2025 đạt 8% trở lên.

Bộ VHTTDL cũng sẽ tập trung triển khai các Chương trình, Đề án sau khi được phê duyệt, bao gồm Chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển văn hóa giai đoạn 2025-2035; Đề án ‘Quốc tế hóa Văn hóa Việt Nam và Việt Nam hóa Văn hóa quốc tế’; Chiến lược phát triển các ngành công nghiệp văn hóa Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; Đề án về công nghiệp giải trí.

Du lịch mạo hiểm đang trở thành một trong những hình thức du lịch được ưa chuộng trên toàn cầu, với tốc độ phát triển nhanh chóng và mang lại lợi nhuận lớn. Tại Việt Nam, loại hình du lịch này cũng đang ngày càng phổ biến nhờ vào địa hình đa dạng với núi, biển, rừng và hệ thống sông suối phong phú. Các hoạt động du lịch mạo hiểm như trekking, leo núi, dù lượn, khám phá hang động, lặn biển… đang được khai thác mạnh mẽ.

Tuy nhiên, sự phát triển nhanh chóng của du lịch mạo hiểm tại Việt Nam đang diễn ra trong bối cảnh thiếu sự quản lý và quy định chặt chẽ, dẫn đến nhiều tai nạn đáng tiếc. Cục Du lịch quốc gia Việt Nam đã ghi nhận một số vụ tai nạn liên quan đến du lịch mạo hiểm, gây ra lo ngại về vấn đề quản lý, vận hành, cứu hộ, cứu nạn khi du khách gặp rủi ro hoặc sự cố.

Một số vụ tai nạn nghiêm trọng đã xảy ra trong thời gian gần đây, như trường hợp một du khách tại TP. Hồ Chí Minh bị rơi xuống rừng rậm rạp và tử vong khi tham gia trải nghiệm bay dù lượn tại bán đảo Sơn Trà, Đà Nẵng. Trước đó, nhiều vụ tai nạn nghiêm trọng khác cũng đã xảy ra, như du khách nước ngoài tử nạn khi khám phá thác Datanla tại Lâm Đồng vào năm 2016, du khách Ba Lan và hướng dẫn viên người Việt thiệt mạng vì tham gia trò chơi mạo hiểm tại thác Hang Cọp, Đà Lạt vào năm 2017.

Các chuyên gia cho rằng để đảm bảo an toàn cho du khách, cần xây dựng và ban hành các quy định pháp lý chung về phát triển du lịch mạo hiểm trên toàn quốc. Ngoài ra, chính quyền địa phương cần tổ chức khảo sát, đánh giá, quy hoạch lại những điểm du lịch mạo hiểm, đồng thời ban hành các quy định cụ thể về quản lý, tổ chức kinh doanh dịch vụ trong du lịch mạo hiểm.

Ông Nguyễn Tiến Đạt, Phó Chủ tịch Hiệp hội Du lịch Hà Nội, cho rằng các đơn vị được cấp phép kinh doanh, tổ chức du lịch mạo hiểm cần phải có năng lực tổ chức, đào tạo đội ngũ nhân viên, hướng dẫn viên các kỹ năng đặc thù về xử lý tình huống, cứu hộ. Điều này sẽ giúp giảm thiểu rủi ro và đảm bảo an toàn cho du khách tham gia các hoạt động du lịch mạo hiểm.

Ông Nguyễn Anh Tuấn, Nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển du lịch Việt Nam, cũng nhấn mạnh rằng mặc dù du lịch mạo hiểm được ưa chuộng trên thế giới và có tốc độ phát triển rất nhanh, mang lại lợi nhuận rất lớn, nhưng việc phát triển loại hình này tại các địa phương ở Việt Nam còn nóng vội và đã xảy ra những tai nạn đáng tiếc. Ông đề xuất cần xây dựng và ban hành các quy định pháp lý chung về phát triển du lịch mạo hiểm trên toàn quốc để đảm bảo an toàn cho du khách.

Trong một diễn biến liên quan, tại cuộc họp báo thường kỳ quý II/2025 của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, ông Phạm Văn Thủy, Phó Cục trưởng Cục Du lịch quốc gia Việt Nam, đã yêu cầu các địa phương, đơn vị siết chặt quy trình quản lý; thường xuyên có cảnh báo thiên tai, thời tiết; nâng cao kỹ năng cứu hộ bảo đảm an toàn cho du khách tham gia các hoạt động du lịch mạo hiểm.

Trước những tai nạn đáng tiếc xảy ra trong du lịch mạo hiểm, việc xây dựng và ban hành các quy định pháp lý chung, cùng với việc tăng cường quản lý và nâng cao kỹ năng cứu hộ là rất cần thiết để đảm bảo an toàn cho du khách và sự phát triển bền vững của loại hình du lịch này tại Việt Nam.

Hiệp hội Du lịch tỉnh Quảng Ninh vừa gửi thư ngỏ đến cộng đồng doanh nghiệp, du khách và báo chí, bày tỏ sự chia sẻ sâu sắc với gia đình nạn nhân trong vụ lật tàu trên vịnh Hạ Long. Đồng thời, hiệp hội này cũng thể hiện cam kết mạnh mẽ về chất lượng sản phẩm, an toàn điểm đến và đẳng cấp dịch vụ trong giai đoạn tới.

Sự kiện này diễn ra sau khi một tàu du lịch bị lật trên vịnh Hạ Long vào ngày 19 tháng 7 do thời tiết cực đoan, gây ra nỗi đau và mất mát lớn cho nhiều gia đình và cộng đồng. Ngành du lịch Quảng Ninh đã thể hiện bản lĩnh vượt khó, tinh thần trách nhiệm và quyết tâm không chỉ khắc phục hậu quả mà còn củng cố niềm tin nơi du khách, cộng đồng doanh nghiệp và toàn xã hội.

Các lực lượng chức năng tỉnh Quảng Ninh đã vào cuộc với tinh thần trách nhiệm cao để cứu sống các nạn nhân, tìm kiếm các nạn nhân đã tử vong hoặc mất tích. Hàng loạt biện pháp cứu nạn, cứu hộ, tìm kiếm người mất tích, hỗ trợ thân nhân, khắc phục hậu quả vụ việc và ổn định tình hình được triển khai bất kể ngày đêm và đầy tính nhân văn.

Trong mấy năm gần đây, du lịch Quảng Ninh nói riêng và du lịch Việt Nam nói chung đang từng ngày căng mình hồi phục sau đại dịch Covid-19. Du lịch chưa thể phục hồi hoàn toàn như khi chưa có dịch, và sự cố lật tàu trên vịnh Hạ Long một lần nữa gây ra ảnh hưởng lớn đến ngành du lịch. Tuy nhiên, sau mỗi biến cố, điều quan trọng nhất không chỉ là khắc phục hậu quả, mà là tái lập niềm tin. Và ngành du lịch Quảng Ninh đã và đang làm điều đó một cách quyết liệt, bài bản và có tầm nhìn dài hạn.

Hiệp hội Du lịch tỉnh Quảng Ninh đã kịp thời gửi thư ngỏ tới cộng đồng doanh nghiệp, du khách và báo chí, chia sẻ sâu sắc với gia đình nạn nhân, đồng thời thể hiện cam kết mạnh mẽ về chất lượng, an toàn và đẳng cấp dịch vụ trong giai đoạn tới. Đó là thông điệp của một ngành công nghiệp du lịch trưởng thành, biết cách đối thoại và lan toả sự tích cực ngay trong hoàn cảnh khó khăn.

Năm 2025, Quảng Ninh đặt mục tiêu cao cho ngành Du lịch cả về lượng khách và chất lượng trải nghiệm: Thu hút 20 triệu lượt khách du lịch, trong đó có 4,5 triệu lượt khách quốc tế và doanh thu từ du lịch đạt 55.000 tỉ đồng. 6 tháng năm 2025, Quảng Ninh đón khoảng 12,1 triệu lượt du khách, đạt 116% so với cùng kỳ 2024, đạt 112% chỉ tiêu so với kịch bản tăng trưởng.

Tuy nhiên, sau sự cố ngày 19 tháng 7, ngành du lịch Quảng Ninh đã coi đây là hồi chuông nhắc nhở, là cơ hội để siết chặt quy trình vận hành, kiểm định chất lượng phương tiện, nâng cấp trình độ đội ngũ thuyền viên và tăng cường ứng dụng công nghệ dự báo thời tiết, điều phối hành trình du lịch trên vịnh. Hiện nay, gần như toàn bộ các đơn vị kinh doanh tàu du lịch đã thực hiện kiểm tra an toàn định kỳ, huấn luyện lại nhân viên, đồng thời phối hợp với lực lượng chức năng xây dựng quy trình ứng phó chuẩn hoá theo cấp độ quốc tế.

Tái định vị hình ảnh Vịnh Hạ Long – điểm đến của an toàn, đẳng cấp và nhân văn, từ sau đại dịch, Vịnh Hạ Long đã có những bước đi mạnh mẽ nhằm tái định vị thương hiệu, là di sản thiên nhiên được UNESCO vinh danh và là biểu tượng của du lịch Việt Nam hiện đại, văn minh và thân thiện. Các tuyến tham quan được điều chỉnh linh hoạt hơn, nhiều sản phẩm cao cấp như du thuyền 5 sao, du lịch chữa lành, nghỉ dưỡng trên vịnh, tour trải nghiệm cộng đồng… đang thu hút ngày càng nhiều du khách quốc tế quay lại.

Sự cố lật tàu du lịch tại vịnh Hạ Long gần đây đã gây ra một hồi chuông cảnh tỉnh mạnh mẽ về vấn đề an toàn trong ngành du lịch. Để khôi phục niềm tin của du khách và công chúng, các chuyên gia tâm lý học và du lịch của Đại học RMIT Việt Nam đã lên tiếng về vấn đề này.

Theo Tiến sĩ Joe Othman, giảng viên cấp cao ngành Tâm lý học tại Đại học RMIT Việt Nam, những sự cố như vậy thường gây ra một loạt cảm xúc phức tạp như sợ hãi, lo lắng, buồn bã… không chỉ với du khách mà cả với chủ tàu. Lượng khách du lịch cũng được dự báo sẽ sụt giảm phần nào đó, kéo theo đó là thu nhập của người dân địa phương cũng bị ảnh hưởng.

Tiến sĩ Othman cho rằng, Hạ Long là một địa phương không đông dân, nơi mọi người thường có mối liên hệ chặt chẽ với nhau. Vì thế, các đơn vị kinh doanh du lịch có thể cảm nhận được nỗi đau tập thể và trách nhiệm cộng đồng.

Thạc sĩ Lê Huy Hoàng, bộ môn Tâm lý học tại Đại học RMIT Việt Nam nhận định, các nghiên cứu về thảm họa hàng hải cho thấy cộng đồng địa phương có thể bị ảnh hưởng khi điểm đến du lịch bỗng trở thành nơi “tưởng niệm”.

Tiến sĩ Katrina Phillips – giảng viên cấp cao ngành Tâm lý học tại Đại học RMIT Việt Nam phân tích, khi được chứng kiến hoặc nghe kể về một thảm họa như vụ việc ở vịnh Hạ Long, rủi ro vốn trừu tượng bỗng trở nên rất thật, điều đó làm tăng đáng kể mức độ cảnh giác và sợ hãi của du khách. Điều này có thể ảnh hưởng đến quyết định du lịch trong tương lai, đặc biệt với các gia đình có trẻ nhỏ hoặc người già, những người có xu hướng hủy hoặc hoãn chuyến đi sau các sự cố như vậy.

Tiến sĩ Justin Matthew Pang – Chủ nhiệm cấp cao bộ môn Quản trị du lịch và khách sạn Đại học RMIT Việt Nam chia sẻ, đối với du khách nước ngoài, họ không quen thuộc với đặc điểm thời tiết nên có thể đánh giá thấp rủi ro và vẫn mạo hiểm tham quan, khám phá vịnh Hạ Long. Theo đó, tiến sĩ Pang nhấn mạnh rằng trách nhiệm chính thuộc về các chủ tàu và cơ quan chức năng, không phải khách du lịch.

Tuy nhiên, du khách cũng nên chủ động kiểm tra dự báo thời tiết, đảm bảo rằng chủ tàu tuân thủ quy định an toàn và xác nhận các quy trình bảo hiểm, cứu hộ… Để khôi phục lòng tin của công chúng và du khách, tiến sĩ Pang kêu gọi các chủ tàu phải quản lý nghiêm ngặt số lượng người trên tàu, đảm bảo đủ áo phao…. Đồng thời đề xuất cơ quan chức năng nên ban hành lệnh cấm toàn diện các hoạt động tàu thuyền khi thời tiết xấu, nhằm bảo vệ cả người dân địa phương lẫn du khách.

Bên cạnh việc tăng cường kiểm tra an toàn, đánh giá các chủ tàu thường xuyên và xử phạt nghiêm các trường hợp vi phạm từ cơ quan chức năng. Các chiến dịch truyền thông giáo dục cộng đồng và thông tin dự báo thời tiết rõ ràng sẽ đóng vai trò then chốt.

Tiến sĩ Pang cũng dẫn chứng thảm kịch chìm phà MV Sewol tại Hàn Quốc năm2014 đã cướp đi304 sinh mạng . Lúc đó, Hàn Quốc đã phản ứng bằng cách gây áp lực với các hiệp hội hàng hải, thành lập các tổ chức an toàn từ cơ sở và xây dựng văn hóa trách nhiệm.

Tiến sĩ Pang nhấn mạnh, Việt Nam có thể học tập cách làm của Hàn Quốc, chính quyền cần tăng cường xây dựng ý thức trách nhiệm chăm sóc hành khách đối với chủ tàu để lấy lại niềm tin từ người dân địa phương và khách du lịch, hướng đến tư duy vận hành an toàn và lấy khách hàng làm trọng tâm.

Theo thời gian, những hành vi nguy hiểm sẽ bị loại bỏ, từ đó hình thành một ngành du lịch an toàn, bền vững, được vận hành theo những chuẩn mực tốt nhất và có trách nhiệm.