Số hóa dữ liệu kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ đang là một bước tiến quan trọng trong quá trình hiện đại hóa ngành giao thông và xây dựng. Mặc dù đã đạt được một số kết quả tích cực, quá trình này vẫn còn đối mặt với nhiều thách thức, đặc biệt là vấn đề dữ liệu chưa được thống nhất và cập nhật đồng bộ từ các địa phương.
Trong thời gian qua, ngành đường bộ đã thành công trong việc số hóa một khối lượng lớn dữ liệu, bao gồm hơn 25 nghìn km quốc lộ, hơn 2.000 km cao tốc, gần 7.800 cầu, hầm trên quốc lộ, hơn 150 trạm thu phí không dừng, cũng như hệ thống phà vượt sông trên các quốc lộ được quản lý qua GPS và camera. Những dữ liệu này đã và đang đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ công tác quản lý chuyên ngành. Chúng giúp chủ động lập kế hoạch, bố trí vốn cho các dự án bảo trì kết cấu hạ tầng đường bộ, cũng như cấp phép lưu hành phương tiện quá khổ, quá tải trên hệ thống đường bộ.
Tuy nhiên, một trong những điểm nghẽn lớn hiện nay là dữ liệu liên quan đến kết cấu hạ tầng đường bộ, tổ chức giao thông, quy hoạch đô thị… đang bị phân tán ở nhiều cấp, nhiều ngành. Khoảng 70-80% hệ thống quốc lộ đang được giao cho các địa phương quản lý, nhưng việc số hóa dữ liệu vẫn chưa được thực hiện đồng bộ. Điều này cho thấy cần có sự phối hợp chặt chẽ và thống nhất trong việc thu thập và quản lý dữ liệu.
Để đẩy nhanh tiến độ số hóa, việc chuẩn hóa và ràng buộc trách nhiệm của các đơn vị liên quan là cần thiết. Điều này giúp đảm bảo việc thực hiện được thống nhất và hiệu quả. Bên cạnh đó, cần khẩn trương xây dựng cơ chế phối hợp và nền tảng dữ liệu dùng chung giữa các bộ, ngành và địa phương. Việc thống nhất một bộ chuẩn dữ liệu, quy trình cập nhật, chia sẻ và bảo mật cũng là yêu cầu bắt buộc nhằm đảm bảo tính minh bạch, chính xác và an toàn thông tin.
Số hóa dữ liệu đường bộ không còn là câu chuyện của tương lai mà đã trở thành một yêu cầu cấp bách của hiện tại. Trong bối cảnh hệ thống giao thông ngày càng phức tạp, mở rộng và hiện đại, kết nối không chỉ liên vùng mà còn liên quốc gia, nhu cầu đi lại, vận tải tăng cao, việc quản lý thông minh bằng dữ liệu số là con đường ngắn nhất để tăng hiệu quả, giảm chi phí và phục vụ tốt hơn cho người dân.
Để đạt được mục tiêu này, sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, sự vào cuộc tích cực và có trách nhiệm của các bộ ngành và chính quyền địa phương là rất quan trọng. Điều này bao gồm việc đầu tư công nghệ, đào tạo nhân lực và đặc biệt là thống nhất hệ thống dữ liệu liên ngành. Một hệ thống giao thông đường bộ hiện đại, hiệu quả và bền vững phải được bắt đầu từ một nền tảng dữ liệu số thông minh – đó là lựa chọn không thể chần chừ.