Ngộ độc ciguatera là tình trạng ngộ độc do ăn phải các loài cá sống ở rạn san hô đã tích lũy độc tố thần kinh cực mạnh tên là ciguatoxin. Mới đây, tám người thuộc hai gia đình tại Hà Tĩnh và Hải Phòng phải nhập viện cấp cứu sau khi ăn hải sản, trong đó có cá chình và cá hồng. Các bác sĩ chẩn đoán những người này bị ngộ độc ciguatera.
Độc tố ciguatoxin bắt nguồn từ một loại vi tảo nhỏ bé tên là Gambierdiscus toxicus. Đây là thức ăn của nhiều loài cá ăn nhỏ, sau đó các loài cá này lại là thức ăn của các loài cá lớn hơn. Ciguatoxin không màu, không mùi, không vị và không bị phá hủy bởi bất kỳ phương pháp chế biến nào. Quá trình tích lũy độc tố trong cơ thể cá có thể dẫn đến người ăn phải tới một lượng độc tố đủ gây ngộ độc.
Các triệu chứng của ngộ độc ciguatera thường xuất hiện sau khi ăn từ vài giờ đến một ngày. Các triệu chứng bao gồm tiêu hóa: buồn nôn, nôn mửa, đau quặn bụng, tiêu chảy; thần kinh: tê, ngứa ran quanh miệng, môi, lưỡi rồi lan đến tay chân; tim mạch: nhịp tim chậm, tụt huyết áp. Điều nguy hiểm nhất là ciguatoxin không bị phá hủy bởi bất kỳ phương pháp chế biến nào.
TS.BS Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm Chống độc, cho biết các triệu chứng thần kinh có thể kéo dài dai dẳng hàng tháng, thậm chí hàng năm, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Trung tâm Chống độc đã tiếp nhận nhiều ca ngộ độc ciguatera và điều trị thành công.
Các bác sĩ khuyến cáo người dân không nên ăn nhiều các loại cá nguy cơ cao gây ngộ độc ciguatera, không ăn các nội tạng của cá vì là nơi tập trung nhiều độc tố. Hiện nay, không có nhiều nghiên cứu về độc tố ciguatoxin ở Việt Nam, do đó người dân cần có kiến thức để phòng tránh các nguy cơ ngộ độc.
Trung tâm Chống độc cũng đã đưa ra cảnh báo về các loại cá có thể gây ngộ độc ciguatera. Một số loại cá có thể gây ngộ độc bao gồm cá chình, cá hồng, cá mú, cá bốp…