Việc củng cố và mở rộng nguồn vốn cho khu vực kinh tế tư nhân đang là một yêu cầu bức thiết trong bối cảnh nền kinh tế Việt Nam nỗ lực phục hồi sau đại dịch và đối mặt với áp lực suy giảm cầu toàn cầu.
Doanh nghiệp tư nhân cần đa dạng hóa nguồn vốn
Nghị quyết số 68-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân và Nghị quyết số 198/2025/QH15 của Quốc hội về “Một số cơ chế chính sách đặc biệt phát triển kinh tế tư nhân” là những cơ sở pháp lý quan trọng để thúc đẩy hành lang thể chế và thị trường cho doanh nghiệp tư nhân. Tuy nhiên, để hiện thực hóa những định hướng này, cần có những hành động cụ thể và quyết liệt.
Một thực trạng dễ nhận thấy trong cấu trúc tài chính của doanh nghiệp Việt Nam là sự phụ thuộc vào vốn vay ngân hàng, đặc biệt là đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Ông Nguyễn Quang Thuân, Chủ tịch HĐQT Công ty xếp hạng đánh giá tín nhiệm FiinGroup, chỉ rõ rằng các doanh nghiệp đang quá lệ thuộc vào ngành ngân hàng, trong khi nhà đầu tư tổ chức trên thị trường chứng khoán, bất động sản hay các quỹ còn rất yếu.
Để đa dạng hóa nguồn vốn, cần phát triển các sản phẩm tài chính thay thế như trái phiếu doanh nghiệp, tín dụng xanh và hệ thống chấm điểm tín nhiệm độc lập. Tuy nhiên, để làm được điều đó, môi trường pháp lý phải được hoàn thiện và minh bạch hơn.
Đối với doanh nghiệp khởi nghiệp, TS Nguyễn Đình Thắng – nguyên Chủ tịch ngân hàng thương mại, Phó Chủ tịch Hội Truyền thông số Việt Nam, nhận định rằng gần như 100% hoạt động khởi nghiệp hiện nay đến từ khu vực tư nhân, nhưng thiếu cơ chế hỗ trợ rõ ràng, nhất là về vốn và tài sản thế chấp.
Thủ tục pháp lý kéo dài đang tạo rào cản khiến dòng vốn chậm được đưa vào sản xuất, đầu tư. Ông Đậu Anh Tuấn, Phó Tổng Thư ký Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), mô tả quy trình đầu tư sử dụng đất hiện nay là “rất phức tạp, liên quan ít nhất 15 thủ tục lớn và nhiều thủ tục nhỏ”.
Kết quả khảo sát của VCCI cho thấy 74% doanh nghiệp phải trì hoãn hoặc hủy bỏ dự án do vướng thủ tục hành chính, đặc biệt là đất đai. Bên cạnh đó, 67% doanh nghiệp cho rằng thời gian giải quyết dài hơn so với quy định.
Trong bối cảnh nhiều cải cách pháp lý cần thời gian, Quốc hội đã chủ động ban hành Nghị quyết số 198 với hiệu lực tức thời. TS Phan Đức Hiếu, Ủy viên Thường trực Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, cho biết đây là nghị quyết quy phạm hiếm hoi được thông qua chỉ sau 10 ngày kể từ khi có Nghị quyết 68, áp dụng ngay nhằm rút ngắn độ trễ chính sách.